Ali MAŞALACI
RİZE: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu yürütücülüğünde yapılan, “Streptococcus pyogenes bakteriyofajlarının karakterizasyonu ve endolizin proteininin bakteriyolitik aktivitelerinin belirlenmesi” adlı proje ile boğaz enfeksiyonuna neden olan etkene karşı antibiyotiklere alternatif bir tedavi şeklini geliştirdi. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklenen çalışma bakteri virüslerini kullanarak boğaz enfeksiyonlarında antibiyotik kullanmadan sprey veya dezenfektan gibi ürünler geliştirilerek boğaz enfeksiyonunu kalıcı olarak tedavi edebilmeyi sağlayabilecek. Karaoğlu, Türkiye'deki streptokok enfeksiyonuna özgü fajların ilk kez karakterize edilip dünya literatürüne kazandırılacağını söyledi.
Antibiyotiklere alternatif olabilecek durumlarda faj izolasyonlarını kullanacaklarını ifade eden Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu, “Tabi bu çalışmanın burada kalmaması ve daha ileri aşamaya gitmesi için bakteri virüslerini izole edip bir anlamda antibiyotiklere alternatif olabilecek bazı durumlarda faj izolasyonlarını hedefledik ve bu alanda da Türkiye Sağlık bilimleri enstitüsüne bir proje sunduk. TUSEBE verdiğimiz proje de A grubu beta-hemolitik streptokoklar (GAS) fajlarının izolasyonu ve faj gen homonun enzim aktivitesi ile ilgili çalışmalardı. Bu çalışmamız başarıyla sonuçlandırılabilirse benzer çalışmalarla buradaki hedefimiz Faj kültür koleksiyonu oluşturabilmek. Özellikle yüzeyel enfeksiyonlarda antibiyotiğe faj ile ilgili terapi yöntemini devreye sokmak” ifadelerini kullandı.
“Antibiyotiğinin yetmediği alanlarda alternatif çözüm faj terapisidir”
Antibiyotiğinin yetmediği alanlarda alternatif çözüm yoluna başvurulacağını belirten Karaoğlu, “Bununla ilgili aslında dünya antibiyotiklerin keşfinden bu denli gelişiminden önceki yıllarda 1940'lar dan 1975-1985 yılları arasında özellikle Rusya'da Faj terapi uygulanıyordu. Ancak hayatımıza antibiyotiklerin girmesiyle bu çalışmalar kısıtlanmıştır. Antibiyotikler keşfedilmiş olmasına rağmen direnç gelişimiyle karşı karşıyadır. Bizde bütün dünyada olduğu kadar yüzde 5 civarında hastamızı alt solunum yolu enfeksiyonlarla kaybetmekteyiz. Bunları özellikle alternatif olabilecek yöntemdir Faj terapisi. Bu yöntemle ilgili çalışmaları başlatmak amacıyla bu projeyi dizayn ettik. Ancak streptokoklar hakkında ülkemizde ilk yapılan çalışma olacaktır. Eğer bu çalışma tamamlandıktan sonra evimizde özellikle boğaz enfeksiyonunda ilaca alerjisi olabilen çocuklar için alternatif bir seçeneğimiz olabilecek mi sorusundan yola çıktık. Umarım olumlu sonuçlar alırız. Tabi ki Faj izolatlarımız var ancak bunun çalışmayla bir an önce kullanılabilir hale dönüştürmek daha sonraki aşamalarda daha büyük projeler de uygulama safhasına geçirmeyi hedefliyoruz. Özellikle antibiyotiğin kullanamadığımız durumlarda antibiyotiğinin yetmediği alanlarda alternatif çözüm faj terapisidir” şeklinde konuştu.
