Doğancan İLEK
RİZE'de Fındıklı Ziraat Odası tarafından başlatılan proje kapsamında, köylerden toplanan unutulmaya yüz tutmuş ata tohumları, toprakla buluşturuluyor. 2 yılda 100 farklı tohumla binlerce fide üretilen projeyle, ata tohumlarının artırılarak, gelecek nesillere aktarılması hedefleniyor.
Fındıklı Ziraat Odası, bölgede unutulmaya yüz tutmuş ata tohumları ile yeniden sebze üretiminin başlaması için proje başlattı. Bu kapsamda köy ziyaretleri yapan uzmanlar, çalışma hakkında ilçe halkına bilgi verip, ata tohumlarını topladı. Yürütülen 2 yıllık çalışmalarla, 100 farklı çeşitte ata tohumuna ulaşıldı. Toplanan tohumların bazıları, yönetim kurulu odasına serilen bezlerde kurutularak gelecek yıl için hazırlanırken, odaya ait Meci Tarım Parkı'nda kurulan serada toprakla buluşturulup, her gün özenle bakılan diğer tohumlar ise fide haline getirildi. Meci Tarım Parkı'nda yürütülen çalışmalarla, ata tohumlarından 100 bin fide üretildi. Fideler, üreticilere ücretsiz dağıtılırken, bölgedeki verimli toprakların, eski yıllarda olduğu gibi yeniden ata tohumundan üretilen fidanlarla buluşması sağlandı. Çalışmaların sürdüğü ve yeni toplanan tohumların fide haline gelmesi beklenen projeyle; ata tohumlarının kaybolmaması için gelecek nesillere aktarılması hedefleniyor. Üreticiler ise, ata tohumuyla, bahçelerinde domates, biber, fasulye, salatalık, gibi ürünleri yetiştirmenin sevincini yaşıyor.
'BAHÇEMİZDE EKTİK, ÇOĞALTTIK
'Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Özsoy, sıfır tohumla başladığımız projede üreticilerin desteği ile 100 çeşit tohuma ulaştıklarını söyledi. Özsoy, "Üretimin tamamen hibrit tohumlarla yapılıyor olması, sebzelerde eski tat ve lezzetin olmaması bizi ata tohumu arayışına sürükledi. Artık kaybolmak üzere olan ata tohumlarına ulaşmak için 2018 yılında harekete geçtik. Bütün oda başkanlarımıza çağrı yaptık. Onların da desteğiyle sıfırdan başladık. İlk yıl 30 çeşit tohum topladık. Kendi bahçemizde ektik, çoğalttık. 2019 yılında 70, 2020 yılında ise 100 çeşit ata tohumu toplamayı başardık. 2020 yılında bu tohumlardan 100 bin fide ürettik. Ata tohumları ile üretilen bu fideleri üreticimize dağıttık. Bol lezzetli, kokulu, domates, salatalık, biberlerle çiftçimizi, toprağımızı buluşturduk. Tohum takas şartı ile üreticimize fidanları verdik. Ürettikleri sebzelerin tohumlarını istedik. Bu tohumlarla beraber yeni tohumlarda geliyor, bu yıl yüzde 50 daha çeşidimizin artacağını düşünüyorum" dedi.
'HEDEF 200 BİN FİDAN ÜRETMEK'
Başkan Özsoy odaya ait Meci Tarım Parkı'nda üretilen sebzelerin tohumlarının çıkarılarak kurutulmaya başladığını da belirterek, "Biz de kendi bahçemizden topladığımız ürünlerin tohumlarını çıkardık. Yönetim kurulu odamızda serdik, kurutuyoruz. Tohumların güneş ışığı görmeden gölgede kuruması gerekiyor odamızda da en uygun yer burası. Şu anda yönetim kurulu toplantılarımızı tohumlar yapıyor. Bizim amacımız ata tohumlarımızın kaybolmasını engellemek, bizden sonraki nesillere ulaştırabilmek. Bunun için Fındıklı Ziraat Odamızın kurduğu Meci Tarım Parkı'nda oluşturacağımız alanda ata tohumlarımızın tanıtımını yapacağız. Ayrıca odamızda bir tohum odası oluşturacağız. Ata tohumlarımızı orada muhafaza edeceğiz. Hedefimiz ata tohumundan 200 bin fidan üretmek" diye konuştu.
DOĞRU TEKNİKLE TOHUM ÇIKARMAK
Tarım Teknikeri Nilay Gündoğar da doğru teknikle tohum çıkarmanın çok önemli olduğunu anlatarak, "Ata tohumları geçmişimizden geleceğimize en değerli mirasımız. Rengi, kokusu ve aroması ile diğer tohumlardan çok daha farklı. Ekonomik açıdan da faydalı, çünkü ata tohumlarını sürekli çoğaltabiliyoruz diğer tohumları çoğaltamıyoruz, tek yıllık oluyor. Sebzelerden doğru tohum alabilmek çok önemli. Olgunlaşma seviyesini tamamlayan sebzenin içerisinden çekirdekleri çıkartıyoruz. Bir suyun içerisine koyarak olgunlaşmamış tohumların suyun yüzüne çıkmasını sağlıyoruz. Suyun üstünde kalan tohumları atarak kalanı su ile beraber bir kavanoza döküyoruz. 2-3 gün bekleterek iyi tohumların suyun altına çökmesini sağlayacağız. Altta kalan iyi tohumları alarak bir bezin üzerine serip güneş ışığına maruz kalmadan kurutacağız. Kurutulan tohumlar cam kavanozları alınarak içerisine bir miktar kül ya da defne yaprağı konarak muhafaza edeceğiz" ifadelerinde bulundu.
