HES’lere kar?i geceli gündüzlü derelerinde ve su gözelerinin ba?inda nöbet tutarak mücadele eden Rize’nin Findikli ilçesi köylüleri yeni bir hukuk mücadelesini daha kazandi.
Eski Çevre ve Orman Bakanli?inin, Çevre ve Şehircilik Bakanli?i ilke Orman ve Su ??leri Bakanli?i olarak ikiye ayrilmasinin ardindan la?vedilen Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Trabzon Bölge Kurulu tarafindan Do?al S?T Alani olarak ilan edilen Findikli’nin Arili Vadisi S?T Alani olarak kaldi.
Vadi boyunca HES projesi geli?tiren firmalarin Rize ?dare Mahkemesi’ne itirazindan sonra ?dare Mahkemesinin verdi?i ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararina itiraz eden köylülerin ba?vurusu üzerine Dani?tay 14. Dairesi, Rize ?dare Mahkemesinin verdi?i, ‘S?T Alani’ kararinin yürütmesini durdurma kararini iptal etti.
Findikli`da, bazi yöre sakinlerinin HES projelerine kar?i verdi?i mücadele ile birlikte Arili Vadisi`nin Do?al S?T Alani olarak tescil edilmesi için Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Bölge Kuruluna yapti?i ba?vuru sonucunda vadi, 18 Şubat 2010 tarihinde 1. ve 3. derecede Do?al S?T Alani olarak tescil edilmi?ti.
Vadide hidroelektrik santrali (HES) yapmak isteyen ?irketler, kararin kaldirilmasi için Rize ?dare Mahkemesine dava açmi?lardi. Dava sonucunda 6 Aralik 2011 tarihinde Mahkeme, eski Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Bölge Kurulunca Arili Vadisi`nin S?T Alani ilan edilmesi kararinin yürütmesini durdurdu.
Bunun üzerine Findikli Derelerini Koruma Platformu ile Findiklili köylüler, Rize ?dare Mahkemesinin verdi?i ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararinin iptali için Dani?tay’a ba?vurdu. Dani?tay 14. Dairesinde görülen itiraz sonrasinda Daire, Arili Vadisinin S?T Alani kararini iptal eden Rize ?dare Mahkemesinin, ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararini iptal etti. Böylece, zamanin Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Bölge Kurulunun verdi?i karar do?rultusunda, Arili Vadisi`nin Do?al S?T Alani olma özelli?i korunmu? oldu.
Findikli Dereleri Koruma Platformu Sözcüsü Hüseyin Acar, yapti?i açiklamada, Arili Vadisinde HES yapmak isteyen ?irketler, vadinin S?T Alanindan çikarilmasi veya alaninin daraltilarak Çatak HES bölgesinin S?T alani di?ina alinmasi amaciyla Rize ?dare Mahkemesine dava açtiklarini söyledi.
Açiklamasinda ya?anan süreç hakkinda bilgiler veren Acar, “HES firmalari Do?al S?T Alani kararinin bozulmasini istemelerine ra?men bu karari Dani?tay’a ta?imamiz sonucu, bilim adamlari raporlari ve hukukçularin duyarlili?iyla 10 Temmuz 2012 tarihinde S?T `ten çikarilma talepleri oybirli?iyle reddedilmi?tir” dedi.
Findikli halkinin yakla?ik 5 yildir sürdürmü? oldu?u HES mücadelesinde bir kez daha hukuk mücadelesini kazandi?ini ve Arli Vadisinin S?T Alani olarak kaldi?ini kaydeden Acar, “Önce, ‘enerji gerekiyor, ihtiyaç var, size hizmet edece?iz’ dediler. Sonra ihtiyaç olmadi?ini, yurt di?ina bile enerji verdi?imizi, alternatiflerin ve tasarruf tedbirleri uygulanmalari, iletim hatlari, baraj kapasiteleri, kayip kaçaklarla kat kat daha fazla enerji üretebilece?ini kabul etmek zorunda kaldilar. Daha sonra bitki, böcek, orman, yayla, maden, yol bahaneleri ile vadilerimize saldirdilar. Yine bu halki kandiramadilar. Şimdi ise yayla yollari projeleri ile su ve maden kaynaklarina ula?manin yollarini ariyorlar. Ayni zamanda akarsularin kullanim hakkini ellerine geçiren ?irketler bu sefer dere islah çali?malari yoluyla dereleri i?gal etmeye ba?ladilar. Be? metrelik duvarlarla suyu hapsetmeye çali?tilar. Ta?kinlari önleme bahanesi ile 500 yillik projelerle kar?imiza çiktilar. Bütün derelerin her iki tarafina duvarlarla sulari kontrol altina almak istediler” ?eklinde açiklamalarini sürdürdü.
Findikli halkinin gece-gündüz, kar-ki?, ya?mur-çamur demeden derelerinde ve sularinin ba?inda HES’lere ve bu projelere kar?i nöbet tuttu?unu anlatan Acar, açiklamalarini ?öyle sürdürdü:
“Yüzyillardir bu vadilerden akan bu derelerden hiçbir zarar görmememize kar?in gece gündüz demeden ve hiçbir denetim yapilmadan dayatilip yapilan duvarlar be? yüz sene de?il ilk ya?murda yerle bir oldu. Dere yata?inin daraltilmasi sonucu duvarlari a?an sular ilçemizi daha fazla zarara u?ratmi?tir. Yapti?imiz hukuki mücadeleler sonucu DS? müdür ve yardimcilari ba?ka taraflara gönderilmi?lerdir. Yetkililer bu yanli?liklarla hem halk, hem de devlet büyük zarara u?ratilmi?tir. Bu zarar ve ziyanlarin yetkililer tarafindan ödenmesi gerekiyor. Biryandan vadileri imara açarlarken bir yandan da koruma diye dalga geçiliyor. Sonunda kazanan ise ne devlet, ne halk, kazanan ?irketler olmaktadir. Tünellere veya duvarlara alinarak i?gal edilen sulardan ne ekosistem, ne canlilar, ne de halk yararlanamamaktadir. Sucul ya?am yok edilmektedir. Dünyanin korunmasi gereken 200 Ekolojik Alanindan birisi olan ve bozulmami? ekosistemi, tarihi ve kültürü ile bir turizm bölgesi olarak, üretti?i organik çay, findik, kivi ve likapasiyla, organik aricilik ve balikçili?iyla dünyaya adini duyuran bu bölgenin halki yok sayilmaktadir. Biz buna asla izin vermeyece?iz ve bu de?erlerimizi yok ettirmeyece?iz. Kimse bunlara seyirci kalaca?imizi zannetmesin!”
