Çayın Rize’ye gelişiyle Rizelinin hayatını değiştirir. Doğuştan gurbetçi olan halk, bir kurtuluş ümidi olarak sarılır çaya. Dağ, taş gizemli yeşil yaprağın büyüsüyle kaplanınca iklim değişir. Bu değişime katkısı olanları unutmak olmaz. Çaya gönül veren omuz veren o güzel insanları hatırlatmak bir vefadır, teşekkürdür. Bu bağlamda ömrünü Rize çayına adanmış olan Asım Zihnioğlu’nun mücadelesini anlatan, Zihnioğlu’nun kızı Günseli İnal tarafından kaleme alınan Bir İdealist Rize’de Elmas Çağ Asım Zihnioğlu kitabını yayınlayan Rize Ticaret Borsası Mehmet Erdoğan’a ve yönetimine teşekkür ediyorum.
BİR YEŞİLİN PEŞİNDE
Ömrünün on altı yılını Bir Yeşilin Peşinde geçiren çaya adayan Asim Zihnioğlu’na bir Rizeli olarak minnet, şükran duyuyorum. Rize ilini ekonomik özgürlüğe kavuşturan, ülkemizde çaycılığın geliştirilmesinde çok büyük emekleri olan, 1983 yılında TUBİTAK Hizmet Ödülü’ne layık görünen, emeklerini mücadelesini gelecek kuşaklara Bir Yeşilin Peşinde isimli kitapla aktaran bu değerli insanı her yudum çayda anmamak mümkün mü?
TARI VAPURU RİZE’NİN GELECEĞİNE YOL ALIYORDU
15 Ağustos 1938 tarihinde Tarı Vapurunun Rize’ye doğru yol almasını, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a varan Bandırma Vapurunun yolculuğuna benzetirim. Biri bir ülkenin tarihinin değiştirmiş olan Mustafa Kemal Atatürk’ü, diğeri ise Rize ilini kıtlıktan kurtaran ekonomik tarihini değiştiren Asım Zihnioğlu’nu taşımakta idi. Bu yolculuğun sonunda Zihnioğlu’nu zor bir mücadele bekliyordu. Kıtlıkla mücadele Rizelilere bulaşıcı hastalıklarda musallat olmuştu. Böyle bir ortamda çay tarımı nasıl başlayacak ve Rizelilere bu tarıma nasıl ikna edilecekti.
ÇAYLA DEĞİŞEN HAYAT
Asım Zihnioğlu; 1939 yılının bir sonbahar gününde Veliköy’de kurulma çalışmasına girişilen çay bahçelerini ve setlendirmeyi yerinde görerek inceliyor, bir hata varsa onu sahibiyle konuşarak düzeltmeye çalışıyordu. Orada on yaşlarında bir erkek çocukla karşılaştı. Yalınayak gezen çocuğa “Yalınayak gezme, hastalık kaparsın, ayağına bir pabuç giy” diyerek uyarmaya çalıştı. Aldığı cevap: “Lastik ayakkabım yok” olmuştu. Yıllar sonra o çocukla İstanbul’da karşılaşmıştı. O çocuk büyümüş İstanbul’da iş sahibi olmuş, ama geçmişini unutmamıştı. Karşısında Zihnioğlu’nu görünce boynuma sarılıp kucaklamıştı. Çay ürünü artık bölge insanlarını evlerinde ve yerlerinde besleyecek ve koruyacak hale gelmişti.
İLK ÇAY EKİMİ
Rize’de ilk çay ekimi yapılan yerlerden biri de Gündoğdu Nahiyesidir. Burada ilk ekim İstanbul Büyükşehir Belediyesi Eski Başkanı Aytekin Kotil’in babası Yusuf Ziya Kotil’in arazisinde yapılmıştır. Asım Zihnioğlu’nun çay tarımı ile ilgili ilk görevi Gündoğdu Bölgesi Çay Koordinatörlüğüydü. Yanı çocukluğumun gençliğimin geçtiği topraklarda bir zamanlar Asım Zihnioğlu Rize ilinin var oluş mücadelesi için kolları sıvamış, ömrünün on altı yılını Rize çayına adayarak daha bize Yeşil Altın Çayı armağan etmişlerdir. Şehrimizin kalkınmasında mimarlık eden ve Cumhuriyet’e kanat geren isimler arasında yer alan Asım Zihnioğlu’nu rahmetle ve minnetle anıyorum.
Fatih Sultan KAR / İST.
