Ulusal Çay Konseyi Ba?kani Ali Bayramo?lu, çay yapra?inin yeti?medi?i ancak dünyadaki siyah çay pazarinin yüzde 15’inin kar?ilandi?i Dubai Serbest Bölgesi’ndeki Dünya Çay Ticaret Merkezi’nin bir benzerinin Rize Serbest Bölgesi’nde hayata geçirilmesi ile yillik 350 bin ton çay pazarinin bulundu?u Rusya, Ukrayna ve Türk Cumhuriyetleri’ndeki pazari kullanma imkani yakalayabileceklerini belirtti.
?LK Z?YARET DUBA? DÜNYA ÇAY T?CARET MERKEZ?NE
Dünyanin en büyük turizm ve ticaret merkezlerinden biri halen gelen Dubai’de iki yilda bir düzenlenen “Dünya Çay Forumu toplantilari ve fuarina” katilmak üzere ÇAYKUR Genel Müdürü ?mdat Sütlüo?lu, Ulusal Çay Konseyi Ba?kani Ali Bayramo?lu, Rize Ticaret Borsasi Ba?kani (RTB) Mehmet Erdo?an, RTB Meclis Ba?kani Resul Okumu?, RÜ Rektör Yardimcisi Osman Karamustafa, DOKA Rize Temsilcisi Fatih Özdemir, ÇAYKUR Di? Fuarlar Sorumlusu Miraç Mollamehmeto?lu, RTB Genel Koordinatörü Hasan Önder, Okumu? Çay Sanayi Yönetim Kurulu Ba?kani Ahmet Okumu?’tan olu?an bir heyet bu ülkeye gitti. Heyet, burada ilk ziyaretini Dubai Serbest Bölgesi’ndeki Dünya Çay Ticaret Merkezi’ne (DTTC) yapti. Merkezde incelemelerde bulunan heyet yetkililerden bilgiler aldi. Merkezin, Kenya, Sirilanka, Endonezya, Vietnam, ?ran, Uganda, Tanzanya gibi ülkelerden gelen yilda 500 bin ton kuru çayi paketlenerek dünyaya pazarliyor. Dünya siyah çay pazarinin yüzde 15’ini elinde bulunduran merkezi gezen heyet ardindan merkezde ofisi bulunan Kenya ülkesinin yetkilileri ile bir araya geldi.
BAYRAMOĞLU: LOJ?ST?K VE BÖLGE ?MKANLARIMIZ AÇISINDAN BU PAZARI KULLANMA ?MKANIMIZ VAR”
Ulusal Çay Konseyi Ba?kani Ali Bayramo?lu, burada yapti?i açiklamada Dubai’de bir gram ya? çay yapra?i bulma imkani yokken ülkede kurulan merkezde daha önce yilda 20 bin ton dolayinda kuru çay paketlenerek pazarlarken ?imdi bu rakami yilda 500 bin tonun üzerine çikti?ini söyledi. Bayramo?lu, “Dünyanin her yanina çay satiyorlar. Dünyanin her tarafindan çay alip kari?tiriyorlar ve yeniden dünyaya satiyorlar. Bu potansiyel bunlar daha önce burada yokken bizde vardi. Rize’de serbest bölgemiz var. Bu serbest bölgeye yakin Rusya, Ukrayna ve Türk Cumhuriyetleri gibi ülkeler ciddi çay tüketen ülkeler. O ülkelere Türk çayini da kari?tirarak serbest bölgemiz üzerinden çay satabilirdik. Ama konuyu uzaktan yakindan bilmeyen ve ticaretin fonksiyonunu anlamayan bir takim insanlar kamuoyu hep öne çikarak yanli? yönlendirdi. Dezenformasyon yapmalari bu kadar önemli bir potansiyel imkanimizi kaybetmemize neden oldu. Dolayisiyla bu merkez Dubai’ye önemli katkilar sa?liyor. Dünyada siyah çay ticareti 3.5 milyon ton civarinda. Genel kapasitenin yüzde 15’ine ula?mi? durumdular. Gelecek yil 500 bin ton sattiklari siyah çay miktarini 1 milyon tona çikarirlarsa hiç ?a?irmayin. Ama biz yine de kaybetmi? de?iliz. Halen devam edebiliriz. Rusya, Ukrayna Türk Cumhuriyetleri çay pazari ortalama 350 bin tondur. Lojistik ve bölge imkanlarimiz açisindan bu pazari kullanma imkanimiz var. ?n?allah akli selim galip gelir de bizde önümüzdeki süreçte bunlari yapma imkani buluruz.” dedi.
SÜTLÜOĞLU: R?ZE’DE ÇAY ORGAN?ZE SANAY? BÖLGES? KURULAB?L?R
ÇAYKUR Genel Müdürü ?mdat Sütlüo?lu, ise yapti?i açiklamada Dubai serbest bölgesinin dünyanin önemli ticaret merkezlerinden biri oldu?unu belirterek “Çok hizli geli?tiler. Bu merkez içerisinde çayla ilgili bir bölgede yer aliyor. Bölgenin dünya ticaretinde söz sahibi oldu?u gibi dünya çay ticaretinde de söz sahibi oldu?unu görüyoruz. Serbest bölgeler iyi çali?ti?inda o bölgelere ciddi katkilar veren yerlerdir. Maalesef Rize’deki serbest bölge yürümedi. Dubai’deki serbest bölge üzerinde durulmasi gerekiyor. Buradaki serbest bölgede imalat var. Dünyanin her tarafindan gelen çaylar burada paketleniyor ve yine dünyanin her tarafina pazarlaniyor. Bu durumun incelenmesi gerekiyor. Rize’de çok yönlü bir organize sanayi bölgesinin faydali olaca?ini dü?ünüyoruz. Rize’de bir organize sanayi bölgesini çay organize sanayi bölgesi olarak düzenleyebiliriz. ?ki organize sanayi bölgemiz kurulmasi planlaniyor. Ancak bir kere ülkede üretilen çayin kalitesinin sa?lanmasi önemli. Tüketicinin sa?li?inin korunmasi ve aldatilmamasi çok önemli. Bunu sa?layabiliriz. Üreticinin ma?dur olmamasi, çay sanayicisinin de ma?dur olmamasi ve bölgede bir sermaye birikimi olu?masi çayin istikrara kavu?masi de?erinde satilmasi ile mümkün. Bunun yolu ciddi oto kontrol mekanizmasinin olu?masindan geçiyor.”
ERDOĞAN: ORGAN?K ÜRET?M ŞEK?LLER?N? PLANLAMAMIZ GEREK?YOR
RTB Ba?kani Mehmet Erdo?an, Dubai’nin çayin merkezi olma yolunda ilerledi?ini belirterek “Bunun özünde bir sistem ve temel var. E?er biz dünyaya açilacaksak veya 2023 yilinda dünyaya 50 bin ton dolayinda katma de?eri yüksek ürün satacaksak muhakkak buralarda bulunmamiz gerekiyor. Buraya daha önce çay satabilmek için bazi firmalarla irtibatimiz olmu?tu. Ancak o zaman fiyatlarimiz uygun dü?medi. Ama ?uanda gördü?ümüz kadariyla kalite, do?al ürün ve organik ürünleri açik bir ?ekilleri var. Bu konuda bizde çali?ma yapmaliyiz. Özellikle yeni ya? çay sezonunda beklemeden organi?e yakin ürünleri üretim ?ekillerini planlamamiz gerekiyor.”
Heyet, Dubai’de Dünya Çay Forumu toplantilari ve fuar etkinliklerine katilacak.
