Mehmet Bekaroğlu açıklamasında “Kanun Teklifi ile; çay tarımında, sanayiinde ve ticaretinde tüm kesimleri memnun edecek, devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaş çay üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlanmakta, sürdürülebilir bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır” dedi.

Fikret KARABULUT

RİZE: Rize CHP il binasında düzenlenen basın toplantısında Çay üreticilerinin mağduriyetleri ve bir türlü çıkartılamayan Çay kanunu tartışıldı.

Rize CHP İl Binasında basının karşısına geçen Artvin Milletvekilimiz Uğur Bayraktutan, Giresun Milletvekilimiz Necati Tiğlı, Trabzon Milletvekilimiz Ahmet Kaya ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Bekaroğlu meclise ortak imza ile çay kanun teklifi verildiğini söylediler.

Bekaroğlu açıklamada “ Doğu Karadeniz Bölgesinde yaklaşık 1 milyon insanın doğrudan geçim kaynağı durumunda olan çay tarımı ve sanayiinin sağlıklı bir yapıya kavuşturularak sürdürülebilir duruma gelmesi, bölgeden batıya doğru göçün azaltılması ve insanların doğduğu topraklarda barınabilmelerinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bir nevi bölgesel kalkınma programı olarak Doğu Karadeniz Bölgesinin kaderini değiştirip yoksulluktan kurtaran çay tarımında neoliberal politikaların uygulanmasıyla sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır. 1984 yılında yürürlüğe giren ve yaş çayı üreticiden doğrudan alıp işlemeyi ve ticaretini gerçek ve tüzel kişilere serbest bırakan mevcut çay kanunu; çay tarımı, sanayii ve ticareti konularında hiçbir düzenleme içermemektedir. Çay sektörü yürürlükteki çeşitli kanunlara göre yürümekte; kontrolsüz, denetimsiz ‘serbest piyasa’ koşullarında sektörün tüm kesimleri için (yaş ve kuru çay üreticileri, tüketiciler ve devlet) sorunlar üretmektedir. Mevcut Çay Kanunu, sorunları çözmediği gibi, bizatihi sorunların kaynağı durumundadır. Kanun Teklifi ile; çay tarımında, sanayiinde ve ticaretinde tüm kesimleri memnun edecek, devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaş çay üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlanmakta, sürdürülebilir bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır” dedi.

TEKLİF NELERİ DEĞİŞTİRİYOR?

Açıklamada “Çay Standartlarını Belirleme Komisyonu kurulmaktadır. Bu Komisyon eliyle çayın her aşamasına standartlar getirilmektedir. Çay bahçeleri, yaş çay, yaş çay işleme tesisleri ve kuru çay için standartların belirlenmesi, bu standartların dışına çıkılmaması öngörülmektedir.

Yaş çayın alımı, fiyatı ve ödemelerine ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır;

Yaş Çay Belirleme Komisyonu oluşturulmaktadır. Yaş çay fiyatı bu komisyon marifetiyle belirlenmekte, ‘Taban fiyat’ olarak açıklanan fiyatın altında alım yapılması yasaklanmaktadır.

Yaş çay ürün bedelleri, alım yapılan ayı takip eden ay sonuna kadar ödenmek zorundadır.

Çayda destekleme priminin, ürün bedelinin %10’undan az olmaması öngörülmektedir.

ÇAYKUR’a, özel fabrikalarla anlaşma yaparak kuru çay ürettirme imkânı getirilmektedir. İlave yatırım yapmadan ÇAYKUR, mevcut atıl kapasiteyi kullanarak kendi kapasitesini artırmış olacaktır. Bu şekilde çay müstahsilinin en büyük kâbusu olan kota ve kontenjan bütünüyle ortadan kalkmaktadır.

Kanun, çay üretimini artırmayı, diğer çay üreticisi ülkelere göre iklim avantajlarından dolayı organik çay piyasası oluşturabilme potansiyelini harekete geçirmeyi teşvik etmektedir.

Sağlıklı işleyen; yaş ve kuru çay üreticilerinin, devletin ve tüketicilerin haklarının korunmasını sağlayacak bir Çay Borsasının kurulması ön görülmektedir. ÇAYKUR, Varlık Fonundan çıkarılmaktadır” denildi.