Esin BAYRAK

RİZE: Çay kampanyası boyunca çay bahçesine girmeyen birçok çay üreticisi çay kampanyasının tamamlanmasının ardından bu kez çay tohumu için bahçeye girmeye başladı.

   Mayıs ayında başlayan çay hasadı ile çay bahçesine girmeyen çay üreticisi yabancı işçileri çay bahçesine sokarak günlük yevmiye olarak 250 ile 350 TL arasında yevmiye veya ton işi işçiye para öderken,  bölgeden her yıl yaklaşık olarak 100 bin doların üzerinde para çıkmasına neden oluyorlar.

    Çay sezonunun tamamlanmasının ardından çay paralarını bitiren bazı üreticiler Çay bahçelerinde üst kısımdan para kazanma yerine bu kez çay bahçelerinde yerlerden ve çay fidanlarından çay tohumu toplayarak para kazanmaya çalışıyorlar.

Çay olmayan bölgelerde çay bitkisinin ekilmesiyle başlayan talep Rize'de çay tohumu fiyatlarını özel sektörde yaş çay fiyatlarının üzerine çıkardı. Çay tohumu fiyatlarının artmasıyla tüm ilçelerde tohum toplama seferberliği başladı. Zaman zaman 3 liranın üzerine çıkan tohum fiyatları üreticiyi memnun etse de arz fazlasının oluşmasıyla şu sıralarda 2,5 liranın altına düştüğü görülüyor.

Çay tohumunun Trabzon, Ordu, Giresun gibi çay bitkisinin az olduğu bölgelere gönderildiği o bölgelerde çay bitkisi ekiminin fazlaca olduğu öğrenilirken, bazı bölgelerde halkın fındık tarlalarını söküp çay bahçesi yaptığı öğrenildi.

      Çay üreticisi sorun yaşayacak

Çay ürününün yüzde 65 lik bölümünün Rize de olması ve il genelinde bazı bölgelerde ormanların sökülerek çay bahçesi haline getirilmesinin ardından çay bölgesi olan Artvin, Trabzon ve Giresun da yine ormanlar ve çay dışında olan bağ ve bahçeler çay bahçelerine dönüştürülüyor. Ordu iline kadar uzanan çay bahçelerinde çay tohumu satışları ilgi görmeye başladı.

       Çay alanlarının genişlemesi ile birlikte ülke genelinde kuru çay satışlarının 270 ile 280 bin ton arasında değişmesi ile yeni ekilen çay bahçelerinden ürün alınmaya başlaması ile rekoltenin yükseleceği ve ülkede kuru çay fazlalığı yaşanacağı belirtilmekte.

       Çay alanları sınırlı olmalı

Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan çay alanlarının genişletilmemesi gerektiğini belirterek “ Üretim ve tüketim dengesi var, yeni çay alanları birçok sorunu peşine getirecektir. Devlet henüz yeni çaylık alanları açılması için izin vermemiş, üreticiler yeni alanlar ekleyerek gelecekte sorun yaşayacaklar ve bunun sorumlusu olarak yine Çaykur u gösterecekler. Çay kanununda mutlaka çay alanları ve ruhsat konusu ele alınmalı” dedi.