Fikret KARABULUT
RİZE: Ulusal Çay konseyi ve RTEÜ tarafından tertiplenen toplantıda Çay kanunu ve maddeleri hakkında görüşüldü.
Son zamanlarda çay kanunu ile ilgili çıkan çeşitli söylentiler üzerine Çay konseyi toplanarak çay kanunu hakkında görüşme yapıldı.
RTEÜ Çay İhtisas Koordinatörlüğü Tarafından yapılan açıklamada “04 Eylül 2020 tarihinde Tarım ve Orman Bakanımız Bekir Pakdemirli, Valimiz, ilimiz milletvekilleri, Rektörümüz Prof. Dr. Hüseyin Karaman ve diğer paydaşların da katılımı ile Rize Ticaret Borsası’nda “Ulusal Çay Konseyi Toplantısı” gerçekleştirilmiş ve çayın sorunları tartışılmıştır. Söz konusu toplantıda “Çay Kanunu” da gündeme gelmiş ve başta Tarım ve Orman Bakanı olmak üzere toplantıda hazır bulunan heyetin ortak kanaati ile Üniversitemizin koordinasyonunda çay kanunu ile ilgili çalışma yapılması konusunda ortak bir kanaat ortaya çıkmıştır.
Ortaya çıkan bu ortak talep üzerine Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Karaman tarafından Çay İhtisaslaşma Koordinatörlüğümüze konu ile ilgili çalışma yapması için görev verilmiştir. Bunun üzerine Koordinatörlüğümüz tarafından çay kanunu ile ilgili çalışmaları yürütmek üzere biri teknik diğeri de hukuk olmak üzere iki ayrı komisyon oluşturulmuştur. Komisyonlar, başta çay üreticileri olmak üzere ilgili paydaşların kabul edebileceği ve çay tarımının dünya standartlarında sürdürülebilirliğini sağlayacak bir çay kanun taslağı ortaya çıkarabilmek içi yol haritası belirlemiş ve bu çerçevede bir dizi çalışma yürütmüştür. Bu güne kadar yapılmış olan çalışmalar ile çay kanunu çalışması konusunda gelinen son aşama şu şekildedir:
Birinci aşamada; Üniversitemiz bünyesinde oluşturulmuş olan komisyonlar tarafından çay tarımı yapılan ülkelerdeki çay ile ilgili kanun ve yönetmelikler gibi yasal düzenlemeler ile ülkemizde bugüne kadar yürütülen çay kanunu taslak çalışmaları temin edilmiş ve titizlikle incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmalarla ilgili olarak yapılmış olan değerlendirme ve yorumlar da gözden geçirilmiştir.
İkinci aşamada; aralarında ÇAYKUR Genel Müdürlüğü, Rize Ticaret Borsası, Rize Ticaret ve Sanayi Odası, Rize Ziraat Odası, Ulusal Çay Konseyi, Rize Ziraat Mühendisleri Odası, en çok kuru çay üretimi yapan firmalar da dâhil olmak üzere çay tarımı yapılan bölgeler olan Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun illerindeki toplam 35 kurum ve kuruluşa hazırlanacak olan çay kanunu hakkındaki görüş ve önerileri ile yapılacak olan kanundan beklentileri sorulmuş ve cevaplar alınmıştır.
Üçüncü aşamada; teknik ve hukuk komisyonlarımız tarafından çay kanunu ile ilgili olarak paydaşlardan gelen görüş ve öneriler, önceden yürütülmüş olan çay kanun taslak çalışmaları ve onlara yapılan yorumlar ile farklı ülkelerde çayla ilgili yapılmış yasal düzenlemeler de dikkate alınarak çay kanunu taslak çalışması oluşturulmuştur.
Belirlenmiş olan yol haritasının dördüncü ve son aşamasına geçilmiş olup bu aşamada; komisyonlar tarafından hazırlanan çay kanunu taslağının öncelikle sektörü temsil eden kurum ve kuruluşların temsilcileri olmak üzere ilgili diğer paydaşlarla madde madde ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi çalışmalarına başlanmıştır.
Bu anlamda ilk toplantı 26 Ocak 2021 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir ve ekibi, ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim ve ekibi ile Rize Ticaret Borsası yetkilileriyle birlikte Üniversitemizde yapılmış ve mevcut çay kanunu taslağı üzerindeki çalışmalar değerlendirilmiştir. Çalışmalar bu minvalde ilgili diğer paydaşlarla da maddeler üzerinde görüşülerek devam ettirilmektedir. Söz konusu çalışmalar belli bir olgunluğa ulaştığında siyasi parti temsilcileri ile de görüşülerek değerlendirmeleri alınacaktır.
Kanun çalışmaları yapılırken bütün süreçlerin çok iyi bir şekilde irdelenmesi ve gerekli düzenlemelerin kanunun bünyesinde bulunması gerekmektedir. Ayrıca süreçler tanımlanırken ve yetkilendirmeler yapılırken uygulanabilirlik ile hukuk normlarına uygunluk dikkate alınarak çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca, kanunların uygulanması noktasında yönetmelik ve yönergelere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle özellikle hazırlanan çay kanun taslağının uygulanması noktasında gerekli olan diğer yasal düzenlemeler de planlanmaktadır.
Yukarıda özetlemeye çalıştığımız çalışmaların sağlıklı bir zeminde yürütülebilmesi, herhangi bir spekülasyona meydan verilmemesi ve hazırlanmakta olan çay kanunu çalışmasının bir takım tartışmalara konu edinilerek akamete uğramaması için çalışmalar büyük bir titizlikle yürütülmektedir. Çay İhtisaslaşma Koordinatörlüğümüz koordinasyonunda yürütülmekte olan “çay kanunu” çalışması süreci planlandığı gibi devam etmekte olup çalışmanın mümkün olan en kısa sürede tamamlanması için özellikle gayret gösterilmektedir. Ancak söz konusu çalışmayı yaparken başlıca hedeflerimizden biri süreci en kısa sürede tamamlamak olmakla birlikte bir diğeri de bütün paydaşların üzerinde mutabık kaldığı, çayın sorunlarına çözüm üretebilecek uygulanabilir bir kanun taslağı hazırlamaktır” denildi.
