(Haber Merkezi)- Özellikle Do?u Karadeniz Bölgesi’nde yerel halkin hidroelektrik santral (HES) projelerine kar?i sürdürdü?ü tepki, demokratik ve hukuksal mücadele devam ederken; hükümetin HES’lerin önünü açilmasi yönündeki çali?malari da sonuçlarini vermeye ba?ladi.
Hükümetin 648 Sayili KHK’yla ortadan kaldirdi?i Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu tarafindan Do?al S?T karari alinan Rize’nin ?kizdere Vadisi’nde yapilmak istenen HES projeleri için yeniden ÇED süreçleri ba?latildi. ?kizdereliler, köylüler ve ya?am savunuculari ?kizdere’de yeniden ba?latilan ÇED sürecine ve toplantilara tepki göstererek protesto etti.
Daha önce ‘Turizm Bölgesi’ ilan edilen Ovit Da?i alani içerisinde yer alan Sivrikaya Köyü ‘Çakçor Deresi’ üzerinde Yataksu enerji firmasi tarafindan yapilmasi planlanan 3,33 megavat kurulu gücündeki Gelinta?i Regülatörü ve HES projesi için Sivrikaya Köyü’nde 2. kez ÇED toplantisi yapilaca?i duyuruldu.
Valilikten ÇED Duyurusu!
Rize Valili?i Basin ve Halkla ?li?kiler Müdürlü?ü’nden yapilan yazili açiklamanin ardindan ‘?kizdere Çakçor Deresi üzerinde, Yataksu Elektrik firmasi tarafindan yapilmasi planlanan 3.33 megavat kurulu gücündeki Gelinta?i Regülatörü ve HES projesi için ÇED Sürecine Halkin Katilimi Toplantisi’ düzenlendi.
?kizdere’nin Sivrikaya Köyü Kahvehanesinde düzenlenen toplantiya, proje sahibi firma, DS? Bölge Müdürlü?ü ile Rize Çevre ve Şehircilik ?l Müdürlü?ü yetkilileri katildi.
Köylerinde ve bölgede hiçbir HES projesi istemediklerini, ?kizdere Vadisi’nin S?T Alani ilan edildi?ini ve bölgenin ayrica Turizm Bölgesi oldu?unu, koruma öncelikli alanlar arasinda yer aldi?ini kaydeden Sivrikaya ve Çamlik Köylüleri ise, yapilmak istenen ÇED toplantisinin yasalara ve hukuka aykiri oldu?u ve toplantiyi düzenlemek isteyenlerin açikça suç i?ledi?ini belirterek; toplantiya katilmadi ve protesto etti. Köy kahvehanesindeki toplantiya katilan firma yetkilileri ve çali?anlari ile di?er kurum ve kurulu?larin toplanti tutanaklarini imzalayarak, toplantiyi yapilmi? ?eklinde göstermeye çali?tiklari kaydedilirken; köylüler bu toplantinin ‘yok’ hükmünde sayilmasi gerekti?ini belirterek tepki gösterdi.
Çevre il Müdürlü?ü yetkililerinin, toplantinin yasa ve yönetmeliklerle hukuka uygun ?ekilde düzenlendi?i yönündeki ifadelerini kabul etmeyen köylüler ilgili firmanin bir an önce projeden vazgeçmesi gerekti?ini belirterek, tepkilerini sürdürdüler.
Daha önce de ayni bölgede yapimi planlanan Sarmakol HES projesinin ÇED Toplantisini protesto eden Çamlik ve Sivrikaya köylüleri adina bir açiklama yapan Derelerin Karde?li?i Platformu (DEKAP) ?kizdere Temsilcisi ?smet Ek?i, HES firmalarinin hukuka aykiri i?lem yapti?ini ve Valilikler ile di?er ilgili kurumlarin da bu hukuksuzlu?a ortak olarak göz yumdu?unu ileri sürdü.
Çamlik Köyü Muhtari Şemsi Özkan ile köylüler Cengiz ve Celal Öztürk ile birlikte ortak bir açiklama yapan DEKAP ?kizdere Temsilcisi Ek?i, köylülerin hiçbir ?ekilde köylerinde veya bölgede HES istemedi?ini, ÇED toplantisini da kabul etmediklerini kaydederek; yapilan toplantinin yasa ve yönetmelikler ile hukuka aykiri oldu?unu ve suç i?lendi?ini kaydetti.
Hukuksuzluk Yapiliyor!
Bölgedeki yayla köylüleri ile birlikte HES projeleri ve ta?ocaklari ile benzeri tüm projelere kar?i olduklarini anlatan DEKAP Temsilcisi ?smet Ek?i, “Burada yapilan i?lemlerin yasalara aykirili?i ve hukuksuzlu?u konusunda yetkili ve ilgilileri defalarca uyardik ve yine de uyariyoruz. ‘Yok’ hükmündeki bu toplantilar burada yapilamaz ve yapilmi? gibi gösterilemez. Köylüler olarak bunu istemiyoruz. ?kizdere Vadisi S?T Alani’dir. Vadimizde turizmin geli?tirilmesini istiyoruz. HES’ler ve beraberindeki projelerle ya?am alanlarimizi ortadan kaldirarak, sularimiza el konuluyor ve kontrol altina alinarak di?a ba?imli hale getiriliyor. HES’ler bizleri tarihi, sosyal ve kültürel de?erlerimizden kopararak, do?al ya?am alanlarimiza geri dönü?ümsüz zararlar veriyor. Bilimsel raporlar ve mahkeme kararlari ortada. Burada oldu?u gibi hiçbir vadimizde, ülkemizin hiçbir kö?esinde bu tür projeler istemiyoruz” ?eklinde açiklamalarini sürdürdü.
Daha önce bölgedeki HES projelerine tepki gösteren ve HES’lere kesinlik kar?i olduklarini dile getiren Sivrikaya Köyü Muhtari Oktay Aksu’nun, bu ÇED toplantisi sirasinda sessiz kaldi?ina dikkat çeken Ek?i, “Umariz bu tepkisizli?i, HES projesini geli?tiren firma sahibinin amcasinin o?lu Zeki Aksu olu?undan kaynaklanmiyordur. Zaten bu projeleri, bu gibi feodal ili?kileri, i? vaatlerini ve rü?vet niteli?indeki vaat ve siyasi baski, sindirme politikalariyla vadilerimize dayatiyorlar. Ancak her ne ko?ul altinda olursa olsun, bizler, bu vadilerde ya?ayanlar, köylüler olarak bu projelere asla izin vermeyece?iz. Ne pahasina olursa olsun kar?isinda duraca?iz” diye konu?tu.
“S?T Alanina HES Olur mu?”
HES projelerine tepki gösteren Çamlik Köyü Muhtari Şemsi Özkan, “Öncelikle biz köyümüzde ve vadimizde hiçbir ?ekilde HES projesi istemiyoruz. Köylerimiz turistik bir yayla köyleridir. Ku? gözlemcili?i yapilan ve özellikle de Da? Horozunun ya?adi?i yerler burasi. HES projesi ve regülâtörün yapilaca?i yerden a?a?i 8 tane su de?irmenimiz var. Su toplanacak yerde mezarlarimiz var. Tarihimiz, kültürümüz, ya?am alanlarimiz her ?eyimiz burada. Köyümüz turizm ve koruma amaçli olarak S?T Alani kapsamina alinmi?ti. S?T alanina HES olur mu? Biz yapilmasini istemiyoruz. Yapilan yerleri görüyoruz. Kimse bizden bu projelere destek vermemizi beklemesin” dedi.
Daha Önce de ÇED Toplantisi Yapilmak ?stenmi?ti
?kizdere Derne?i ve yöre halkinin ba?vurusu üzerine Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu tarafindan Ekim 2010’da Do?al S?T Alani karari alinan ?kizdere Vadisi’nden kurulmasi planlanan 26 HES projesinden biri olan Gelinta?i HES projesi için, Kasim 2010’da da yine ayni köyde ÇED toplantisi yapilmak istemi?ti. Yataksu Enerji firmasi tarafindan Sivrikaya Köyü Çakçor Deresi üzerinde yapilmasi planlanan 3,33 megavat kurulu gücündeki ‘Gelinta?i Regülatörü ve HES’ için 26 Kasim 2010’da yine ayni yerde yapilmak istenen ve köylülerin tepki gösterdi?i toplanti; daha sonra S?T karari gere?i zamanin Çevre ve Orman ?l Müdürlü?ü tarafindan iptal edilmi?ti.
“Yasalar ve Hukuk Çi?neniyor, Suç ??leniyor”
Do?al S?T Alani ilan edilen ?kizdere Vadisindeki HES projelerinin durdurulmasi ve iptal edilmesi yerine, sürecin hiçbir ?ey olmami? gibi devam etmesinin yasa ve hukuk tanimazlikta son nokta oldu?u vurgulayan eski SHP Genel Sekreteri Hizir Ek?i ise sorumlularin suç i?lediklerini kaydetti.
?kizdere Vadisinin, 648 Sayili KHK ile ortadan kaldirilan Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu tarafindan 2010 yilinin Ekim ayinda S?T Alani ilan edildi?ini animsatan Hizir Ek?i, söz konusu S?T Kararinin ayrintilarinin açiklanmamasi ve Koruma Kurullarinin ortadan kaldirilmasina kar?in, S?T Kararinin halen devam etti?ini de vurguladi.
?kizdere’de HES yapimci firmalari tarafindan düzenlenen ÇED Sürecine Halkin Katilimi toplantilari ile Bakanlikça verilen ‘ÇED Gerekli De?ildir’ kararlarinin, Anayasaya, yasa ve yönetmelikler ile hukuka aykiri bir giri?im oldu?unu anlatan Ek?i, özellikle ÇED sürecini devam ettiren Çevre ve Şehircilik Bakanli?i, Orman ve Su ??leri Bakanli?i ile konuya ili?kin di?er idari birimlerin bu konuda açikça suç i?ledi?ine de dikkat çekti.
HES’ler Virüs Gibi…
DEKAP’tan yapilan açiklamada ise, 78 kilometrelik ?kizdere Vadisi’nin 26 HES projesi ile ülke genelinde en fazla HES projesinin bulundu?u vadiler arasinda yer aldi?i vurgulanarak; “Ülkemizin her su gözesini ve vadisini adeta bir virüs gibi saran bu projelerden kurtulabilmek için ?kizdere Vadisi S?T Alani kapsamina alinmasi istendi. ?ki yillik bir de?erlendirme sonrasinda ?kizdere Vadisi Do?al S?T Alani ilan edildi. Bu karar üzerine ülke genelinde oldukça ilgi çekici tarti?malar ya?andi ve ba?ta Sayin Ba?bakan ve Bakanlar olmak üzere çe?itli siyasiler tepki gösterdiler ve ne yaziktir ki S?T Karari bugüne kadar ayrintilariyla açiklanmadi. Bugüne kadar yapilan HES’lerin do?al ya?am alanlarina verdi?i zararlar, bilimsel raporlar ve yargi kararlari ortada. Bilimsel raporlar ve hukuksuzluklar ortadayken; hele de böyle bir alanda böylesine bir çali?ma yapilmasi yasalara, yönetmeliklere ve hukuka açikça aykirili?in daniskasi de?il midir? Anayasamiz ortada, yasa ve yönetmelikler, bilimsel raporlar, yargi kararlari ortadayken, hukukun üstünlü?ünün temel alindi?i ülkemizde bu tür çali?malari savunanlarin hangi gerekçelere si?inacaklari ise apaçik ?ekilde ortada. Bizler, ülkemizin her kö?esinde, her vadisinde, Anadolu’nun her su gözesinin ba?inda nöbet tutan köylüler, yöre halki olarak sularimiza ve topra?imiza, tarihimize, kültürümüze ve sosyal de?erlerimize, ülkemizin do?al kaynaklarina sahip çikarak, sularimizin ticarile?tirilmesinin önünde duraca?iz ve bu projelere kar?i mücadelemizi sürdürece?iz” denildi.
