Sabri ASLIŞEN/ Ankara
Yaklaşan yaş çay sezonu öncesi TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanlığı yönetim kurulu eski üyesi, Çaykur Pazar Taşlıdere Çay Fabrikasına Tarım Kısım Müdürü Zıraat Mühendisi Engin Gözüaçık’ı telefonla arayarak, bölgemizdeki çay tarımıyla ilgili önemli bilgiler aldım...
ÇAYKUR'un piyasada olması çay sektörü için büyük bir denge unsuru olduğuna dikkat çeken Ziraat Mühendisi Engin Gözüaçık, bu dengenin bozulması durumunda, üretici ve dolayısıyla bölge ekonomisini olumsuz yönde etkileyeceğini söyledi...
Gözüaçık,”Çaykur’un yaş çay ve kuru çayda piyasada olması çay sektörüne önemli ölçüde denge unsurudur. Bu denge bozulması durumunda, üretici ve dolayısıyla bölge ekonomisini çok olumsuz yönde etkileneceğinden, ilk olarak çayımızın ekonomik değeri azalacaktır. Ekonomik değerin azalmaması için üreticiler ve Çaykur çalışanları başta olmak üzere tarım kredi ve kalkınma kooperatifleri, nakliyeciler, bölge esnafı, meslek odaları ve özel sektör çay fabrikaları kendi sorumlulukları dahilinde, çay sektörünün daha iyiye gitmesi, daha kaliteli yaş çay üretimi ve alınan yaş çayın doğru üretim süreçlerinden geçirilerek ülkemizde ve dünyada tüketicinin damak tadına uygun kuru çay üretimi konularında işbirliği ve dayanışma içinde olmaları kaçınılmazdır. Bu konuda bölge insanımız bizzat üretim süreçlerine katılarak sorumluluk almalıdır.”
Ziraat Mühendisi Engin Gözüaçık, yaş çayda bakım, gübreleme ve hasat süreçlerine önemli ölçüde dikkat edilmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi; “Üreticilerimiz yaş çay üretim (bakım, gübreleme, hasat) süreçlerinden uzaklaştığı için birçok üreticimiz çay bahçelerinin toprakları yanlış gübreleme ve daha fazla ürün alınabileceği düşüncesiyle aşırı gübre kullanımı (dönüme 150-200) sonucunda topraklarımız asitleşmiş ve verimden düşmüştür. Gübreleme de öncelik doğal veya organik gübrelere yer verilmelidir. Topraklarımız gerektiğinde toprak analizleri yaptırılarak, toprakta eksik olan bitki besin maddeleri tespit edilmeli ve ona göre Kimyasal gübre kullanımı doğru ve zamanında ve de doğru miktarda çay üzerine serperek değil, çay ocakları arasına atarak ve azda olsa çapalama yapılarak toprakla karıştırılmalıdır.”
“Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan çaylıklardaki toprak yapısına uygun ve çay bitkisinin, bitki besin elementleri ihtiyaçları göz önüne alınarak, kurum tarafından hazırlanan rapora göre, 25/5/10 NPK ( Azot, Fosfor, Potasyum) özel çay gübresi dönüm başına 60 kg kompoze verilmesi önerilmektedir. Bu miktarın 1/3’ü Mart ve Nisan aylarında 1. Sürgün öncesi; 2/3’ü ise 1. Sürgün sonrası verilmelidir. Gübreleme esnasında mutlaka maske kullanılmalı, vücudumuzun açık yerlerine kesinlikle kimyasal gübre temas etmemeli... Özellikle yaş çayın gübrelenmesi konusunda Çaykur ve Zıraat Odaları üreticileri çeşitli şekilde bilgilendirme yaparken, çoğu çay üreticimiz dönüme 150- 200 kg gübre atmaktadırlar. Atılan gübrenin ancak 1/4 çay bitkisine ulaşmakta, diğer kısmı ise ya buharlaşarak atmosfere ya da çoğunlukla yağmur suyuyla yıkanarak, su kaynaklarına ve ırmaklar aracılığıyla denize akmaktadır. Tabi ki bu durum, içme suyu kaynaklarını, çevreyi, doğayı ve insanı çok olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuzlukların yanında çaya verilen fazla gübre, çayın verimine fayda sağlamadığı gibi, milli servet kayıbına da neden olduğunu unutmamak gerekir.”
Yaş çayda hasat döneminde çok önemli olduğunu da sözlerine ekleyen TMMOB Zıraat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanlığı yönetim kurulu eski üyesi, Çaykur Pazar Taşlıdere Çay Fabrikasına Tarım Kısım Müdürü Ziraat Mühendisi Engin Gözüaçık, bölgede alışkanlık haline gelen kilo işi yaş çay toplama işinin çayda kaliteyi bozduğunu, Çaykur tarafından belirlenen ürün toplama tablosu bütün alım yerlerine asıldığını ve üreticilerin bu standartlara göre çay hasadını kontrollü yapması halinde, hem Çaykur’a hem de özel sektöre kaliteli yaş çay toplayıp, satması gerektiğini söyledi...
