TBMM’de, AKP Hükümetinin ‘Tabiati ve Biyolojik Çe?itlili?i Koruma Yasa Tasarisi’ tarti?ilarak, çe?itli maddeleri komisyonlardan geçirilirken; özellikle Do?u Karadeniz’deki ya?am savunucularinin HES’lere kar?i mücadelesi de devam ediyor.
S?T Alanlarinin kaldirilmasini ve do?al ya?am alanlari ile koruma alanlarinin da çe?itli yapila?ma ve projelere açilmasini öngören yasa tasarisinin 14. maddesiyle ilgili tepkiler kar?isinda HES çali?malarinin hizlandirilmaya çali?ildi?i Do?u Karadeniz’de, Solakli Vadisi’nden sonra Rize’nin Salarha Vadisi’nde de i? makineleri kolluk kuvvetleri e?li?inde HES yapilmak istenen bölgelere sokuldu.
?çme Suyuna HES!
Kamuoyunda Yurtta? Kazim olarak bilinen ve HES’lere kar?i ba?latti?i hukuksal mücadele için ahirinda sütü için besledi?i ine?ini satan ve sonrasinda da bankadan kredi çeken 67 ya?indaki Kazim Delal’in köyü olan Rize Merkeze ba?li Salarha Vadisi üzerindeki Küçükçayir (Andon) Köyünde bu kez de içme suyu tesisleri üzerinde HES yapilmak isteniyor.
?? Makineleri Jandarma E?li?inde Bölgeye Sokuldu
Geçen hafta sonu, bölgeye götürülmek istenen ve köylüler tarafindan yolda indirilen Rizem ?n?aat firmasina ait i? makinesinden sonra, önceki gün de jandarma ekipleri korumasinda Andon ?çme Suyu Tesislerinin de bulundu?u bölgeye yeni i? makineleri götürülmek istendi.
Rize Belediyesi dahil 9 belediye, 26 köy ve yakla?ik 300 bin nüfusun içme suyunun sa?landi?i ve Rize Belediyesi bünyesinde kurulan Rizesu Yap-?? Birli?i tarafindan i?letilen Andon ?çme Suyu Tesislerinin de bulundu?u bölgede köylüler i? makinelerinin önünü keserken; Jandarma ekipleri de bölgede geni? güvenlik önlemleri aldi.
Mahkemeden Arama Karari
Rize 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 2012/371 sayili De?i?ik ?? Karari ile Rize Merkez Jandarma Komutanli?i ile Çaykent, ?yidere, Derepazari, Güneysu Jandarma Komutanliklarindan destekli toplam 7 asayi? timi bölgeye aktarilarak, 5271 sayili CMK’nin 116 ve 119.maddeleri uyarinca bölgede arama yapilmasi ve suç unsuru bulunmasi durumunda el konulmasi çali?malari yapildi.
Rize Merkez Jandarma Komutanli?inin 1206/2012 tarih ve 0410-4231-12/Asy?.?sth.Ks. sayili yazisi ve ekindeki Rizesu Yap-?? Birlik Ba?kanli?inin 06.02.2012 tarih ve 2012-61 sayili yazilarina istinaden alinan kararda ise ilginç noktalara yer verildi.
Mahkeme Kararinda Dikkat Çekici ?fadeler
Kararda, Rizesu Yap-?? ?çme Suyu Birli?inin ilgili yazisina atifta bulunularak gerekçe olarak gösterildi.
Birli?in ilgili yazisinda ise, Birli?e ba?li oldu?u kaydedilen Andon ?çme Suyu Tesislerinin ana su kayna?i olan Ça?rankaya deresi üzerinde bulunan Po?ut Su Alma Yapisindan (Regülatör), Ça?rankaya ve Po?ut Deresinin tesise alindi?i vurgulanirken; ?ehrin su kullaniminin artmasi sebebiyle tesisten yakla?ik 1,5 km yukaridaki Po?ut Regülatörünün yetersiz kaldi?i kaydedildi. Birlik yazisinda ayrica, ‘2 derenin su kalite de?erinin farkli oldu?u, her iki derenden alinan suyun regülatörlerinin farkli olmamasinin, tesise alinan ham suyun kalitesini dü?ürdü?ü ve ayrica kuvvetli ya?i?lar nedeniyle su alma yapilarinin etkilendi?i’ gibi gerekçeler öne sürülerek söz konusu çali?malar için Birlik tarafindan ‘bir proje’ olu?turuldu?u vurgulaniyor. Yazida, proje çali?malarinin devam etti?i ileri sürülürken, birlik personelinin köylüler tarafindan 60-65 ki?ilik yöre halki tarafindan engellendi?ine de vurgu yapildi. Yazida, ‘köylülerin bölgede içme suyu tesisleri üzerinde Rize Belediyesi adina, Smart Hidroelektrik ?irketince HES projesi yapilaca?i gerekçesi ile çali?malara kar?i çikti?inin ve bu nedenle çali?malari engellemeye çali?aca?i bilgisinin alindi?i’ ifadelerine yer verilmesi ise dikkat çekiyor.
Mahkemenin söz konusu kararinin ardindan jandarma ekipleri bölgedeki güvenlik önlemlerini arttirarak özellikle Ça?irankaya Yaylasindan Andon’a geçi? yolu ile Andon Ilicalari ve Salarha Vadisi üzerindeki ula?im yollarinda kontrol noktalari olu?turarak, kimlik kontrolleri ve aramalar yapti.
“?çme Suyu ??letmecisi Mahkemeyi Yaniltiyor”
Mahkeme kararina tepki gösteren Yurtta? Kazim (Kazim Delal), mahkemenin Rizesu Yap-?? Birli?i tarafindan yaniltildi?ini, söz konusu Andon ?çme Suyu tesislerine ek su alinabilmesi için DS?’nin geli?tirilen projeyi onaylamasi gerekti?ini vurgulayarak, “Şu ana kadar böyle bir projeden söz edilmesi mümkün de?ildir. Rize Belediyesi’nin söz konusu tesislere, üzerinde bir ba?ka HES projesi kurulmak istenen Pa?açur Deresinden su almak için yapti?i proje vardir. Bu proje DS?’den onaylanmi?tir. Burada asil yapilmak istenen Rize’nin içme suyu üzerinde yapilmak istenen HES projesine zemin hazirlamaktir. Kaldi ki Rize Belediyesinin bu yönde bir ihale açti?i ve adini bilmedi?imiz ama mahkemenin kararinda adi geçem Smart ?irketine bu ihaleyi 20 yilli?ina verdi?i çe?itli basin yayin organlarinda yer aldi. Şimdi bunu saklayarak, sanki içme suyu için çali?ma yapiliyormu? gibi gösteriliyor ve yüce yargi, mahkemeler ve hatta güvenlik güçlerimiz yaniltilarak, kullaniliyor. Kendi çikar ve rantlari u?runa her ?eyi kullanan bu zihniyete izin vermeyece?iz” dedi.
Suç Duyurusu ve ?ptal Davasi
Yapilan çali?malar ve köylülere yönelik tehditler nedeniyle Cumhuriyet Savcili?ina suç duyurusunda bulunacaklarini ve mahkemeye de ilgili bütün bilgi ve belgeleri vereceklerini söyleyen 67 ya?indaki Kazim Delal, ayrica Rize ?dare Mahkemesine de söz konusu çali?malarla ilgili ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ davasi açacaklarini da kaydetti.
“Var mi Böyle Bir Düzen?”
HES firmalariyla onlara destek veren yönetici ve siyasilerin bu projeleri neden dayattiklarini iyi bildiklerini anlatan Yurtta? Kazim, “Bunlar artik ne kanun, ne mahkeme ve ne de hukuk taniyorlar. Hadi bizim tepkilerimizi ve isteklerimizi bir yana biraktik, bilimi de akli da yok sayiyorlar. Sanki her ?ey onlarin dedi?i gibi olacak, su anlarin istedi?i gibi akacak, güne? öyle do?acak, ya?mur da öyle istedikleri gibi ya?acak! Var mi böyle bir düzen! Ya?imiz artik kemale erdi. Bundan sonra hiçbir ?ekilde ne HES’lerine ne de projelerine izin vermeyece?iz. Bugüne kadar biz kendimizi baktik artik bundan sonra ya devletimiz bakar bize yada topra?in kara ba?rinda yatar gene de bu derelerimizi, sularimizi, topraklarimizi korumaya devam ederiz. Kimse aklindan ba?ka bir ?ey geçirmesin, bunu da böyle bilsin” diye konu?tu.
80 Ya?indaki Fadime Teyze’nin HES Feryadi
Bölgedeki HES projelerine ve özellikle de Andon ?çme Suyu Tesisleri üzerine HES yapilmasina tepki gösteren 80 ya?indaki Fadime Esir ise ‘Bundan sonra kaybedecek bir ?eyimiz yok. Bu ya?imiza kadar derelerimizden beslenerek geldik. Sularimizi gözümüz gibi koruduk. Çayimizi, bahçemizi bu sularla yeti?tirdik. Bunlar gelmi? ?imdi HES yapacaklarmi?. Bizim kimseye verecek bir damla suyumuz yok. ?çmek isterlerse gelsin içsinler. ?çme suyuna HES mi olur? Ba?ka i?leri mi kalmadi. Gençlerimiz, yeni nesiller belki bunu anlamiyor ama biz bu sularin, derelerin, topraklarin de?erini iyi biliriz. Derelerimiz olmasaydi bizim ne i?imiz vardi buralarda” diye tepkilerini dile getirdi.
“Asil Jandarma Bizi HES’lerden Korusun!”
Jandarma ekiplerinin ve bölgede çali?ma yapmak isteyen ?irket yetkililerinin önünde durarak köylerinde HES yapilmasina kesinlikle izin vermeyeceklerini anlatan 80 ya?indaki Fadime Teyze, “?laçlarimi da yanima aldim geldim. Gerekirse gece gündüz derelerimizde yatariz, kazmamizla, oraklarimizla buralari bekleriz. Kimsenin ne topu ne de tüfe?i bize geçmez. Bu devlet bizim devletimiz, biz de bu vatanin evlatlariyiz. Biz buralari, topraklarimizi, sudaki baliklarimizi, a?açlarimizi korurken neredeydi bu beyler, kodamanlar? Bizim evlatlarimiz jandarma, asker bizi bunlardan koruyaca?ina dikilmi? bizim kar?imizda duruyorlar, onlari bizden koruyorlar. Biz ne edelim, köyümüzü, geçmi?imiz, topraklarimizi birakip da gidelim mi? Nere gider, nerede ya?ariz? Asil onlar geldikleri gibi çekip gitsinler! Hiçbir ?eylerini istemiyoruz. Bizi rahat biraksinlar” diye tepkilerini sürdürdü.
Su Ba?inda Nöbet
Fadime Esir, ilerlemi? ya?ina ra?men söz konusu çali?malarin durdurulmasi ve köylerinde HES yapilmamasi için Yurtta? Kazim Amca ve köylüleri ile birlikte kendisinin de mahkemeye ba?vuraca?ini ve davaci olaca?ini, HES’lere kar?i derelerinde ve suba?larinda nöbet tutmaya devam edece?ini de sözlerine ekledi.
