Nihat KAR
Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan, çay sektörüne ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Çay bölgesinde toplamda 300 bin civarında bir çalışan sayısına ulaşılabileceğini belirten Erdoğan, topyekûn tarımla uğraşılması önerisinde bulundu.
Erdoğan, "ÇAYKUR’da 12 bin 500 civarında işçi çalışıyor, özel sektörde de 12 bin 500'ün üzerinde kişi çalışıyor. Baktığınız zaman çay sektöründe 25 bin kişi mi çalışıyor? Hayır. Bunun tarladan taşınmasında, tarladan alım yerine fabrikaya taşınmasına bu sektörle ilgili en az 300 bin insan çalışıyor. Eğer biz ürünümüzü gidip kendimiz topladığımız zaman hepimiz bir çalışan oluyoruz, ama bu işi dışarıdan gelenlere bıraktığımız zaman bu işte çalışan sayısı da azalıyor. Tarladaki ürünümüzü kendimiz toplarsak yaş çay bizi bakar yani 25 bin kişinin çalışması mı 300 bin kişinin çalışması mı? Gürcü işçi tarafından bakarsak 40 bin işçi çalışıyor bölgemizde. 40 bin yabancı menşeli işçi. Bu insanları göndersek gelmesin desek bir türlü, gelsin çalışsınlar desek bir türlü. Bu yabancı işçiler yurtdışına, çay ile ilgili girdimizin yüzde 30’unu alıp götürüyorlar. Hem de bedelsiz ve ülkemize bir katkı sağlamaksızın, vergisiz. Bizim ana düzeltmemiz gereken şey kendi çayını toplayan bir çiftçi yapısı oluşturmalıyız. Tarladan fabrikaya kadar olan kısmı yöneten bir işçi çalışmamız olması şart. Fabrikadaki işçimiz olması bizden olmalı. Yani topyekûn tarımla uğraşmanız gerekiyor. Bireysel patronluğa geçmememiz lazım. Başarırsak hep beraber başarırız yoksa biri yapsın, ÇAYKUR yapsın, özel sektör yapsın böyle yürümez. Bu şekilde başarı sağlayamayız.” dedi.
Gürcüler bizden daha karlı
Gürcü işçilerin Türkiye’ye ilk geldiklerinde günlük 80 lira karşılığında sabahtan akşama kadar çay topladıklarını hatırlatan da Mehmet Erdoğan, “Bugün bizden 200 TL ve üzerinde para istiyorlar. 50 dolar gibi bir fiyata denk düşüyor. Diyorum ki; kendi çayımızı kendimiz toplayalım. Ticaret Borsası olarak Rize Özel İdaresi, MÜSİAD ve Valilikle birlikte ortak bir proje çalışmamız var. Her bölgede birer tane kooperatif kuracağız. Güneysu’da İyidere, İkizdere’de tüm ilçelerde kurulacak kooperatiflerle beraber bu süreci çok iyi yönetebiliriz. Nasıl yapacağız? O bölgede tarlada çalışabilecek insanların sayısı belirlenecek. Yetmezse fazlalık olan bölgelerden oraya takviyeler yapılacak. İnsanlar orada 9 ay boyunca bu işte çalışabilecekler. İkame edilecekler. Bugün asgari ücret 2 bin 20 lira, bunu 2 bin 500 -2 bin 700 lira gibi bir rakama çıkartacağız" diye konuştu.
Kazancımızı veriyoruz
Çayda kalitenin artırılmasına ilişkin de konuşan Erdoğan, "Yaş çay sezonu başlamadan önce gübrelemede, tarla bakımından, budama, çaylıkların çapalanması, diken ayıklamak, çayın toplanmasından tekrar budamasına kadar olan süreçte istihdam edilecekler. Yani mart ayında başlayıp, Kasım ayına kadar bu insanları ikame ettirebiliriz. Bu insanların SGK’sını, maaşlarını yatırıp çalışabilecek şekle döndüğünde bugün iş Kurumu'na müracaat eden insanlar boş durmayacak çalışacak. Alın terinin emeğinin karşılığını alacak. Bizim bölgemizden her yıl 100 ila 150 milyon dolar civarında bir para Gürcistan’a gidiyor. Bu şekilde bunun önüne geçmiş olacağız, ülkemiz kazanacak, bu para burada kalacak ilimiz kazanacak. Bu para üreticimizin cebinden çıkmamış olacak, üreticimiz kazanacak. Bu şekilde çay dada kaliteyi artıracağız. Bu çalışmadan bölge esnafı sanayicisi bölge ile ilişkili her kes kazanacak. Çok güzel bir süreç olacak inşallah, bunu hep birlikte başarabiliriz.” ifadelerinde bulundu.
