Esin BAYRAK
RİZE: Tarih ve kültür değerlerinin öne çıkartılmaya çalışıldığı dönemimizde gelecek nesillere aktarılacak kültürel varlıklar için çalışmalar başlatıldı.
Çay öncesi ve çay sonrası diye adlandırılan tarih ve tarih öncesi kültürel varlıkların gelecek nesillere aktarılması çalışmaları başlatıldı.
Rize’yi çay öncesinde kültürleri ve yaptıkları ile bilen toplumun bu kültürel varlıkları yeniden tanıması adına başlatılan çalışmalarda tarihimize ışık tutan değerlerimiz yeniden canlandırılıyor.
Rize denince akla gelen Kemençesi ön plana çıkarken, Kemençe sesini duyan Rizeli yerinde duramazdı. Son zamanlarda yerini Tuluma bırakan Kemençenin yeniden gündeme gelmesi için çalışmalar başlatıldı.
Tulum bizim değil
Yıllarca kemençe eşliğinde halaylar çeken, düğün ve özel günlerinde kemençe eşliğinde horonlar eden Rizeliler kemençenin yaşatılması için ve Kemençe kültürünün yeniden yerleşmesi için başlatılan çalışmalarda Kemençe ustaları ön plana çıkmaya başladı.
Çok az sayıda kalan Kemençe ustalarının yeniden yetiştirilmesi için kurs açılacağı ve meraklıların bu kurslarda kemençe öğreticisi tarafından eğitileceği belirtildi.
Pleki tarihe dayanıyor
Rize de tek bir yerde çıkartılan ve tarihi 300 yıldan daha eskiye dayanan Pleki kültürü yaşatılmak isteniyor.
İyidere ilçesi, Çiftlik ile Köşklü arasında bulunan Pleki taşı yıllarca her iki köyün geçim kaynağı oldu, bu bölgede bulunan ve özel bir taş olan Pleki taşının yıllarca köylüler tarafından işlenerek çeşitli yerlerde satıldığı bilinmekte.
Yolu olmayan, dikenlik ve çamurlu yollardan geçilerek inilen Pleki mağarasında geçmişte çok sayıda insan çalışarak ekmek parasını çıkartıyordu.
Tek usta kaldı
Yıllar boyu geçimini pleki yaparak sağlayan Çiftlik ve Köşklü köylerinde artık tek usta kaldı, çeşitli hastalıkları bulunan usta ise artık mirasını gelecek nesillere bırakmak istiyor.
Pleki mağarasına zaman zaman inerek taş kesip işleyen Pleki ustası Mustafa Yılmaz “ Artık 73 yaşına geldim, birçok hastalığım bulunmakta ve benden başka bu taşı işleyen kimse kalmadı, gelecek nesillere bu sanatı öğretmek istiyorum. Tarih ve kültürümüzü yansıtan Pleki gelecek nesillere aktarılmalı” dedi.
Çeber “ Kültürümüzü yaşatmalıyız”
Rize Valisi Kemal Çeber Rize’nin tarihi ve kültürel ürünlerinin ön plana çıkması için valilik olarak ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını belirterek “ Bir millet tarih ve kültürü ile anılır, Rize de geçmişte çok önemli kültürel ürünler vardı, bizler bunları yaşatmak zorundayız, makam odamda kültürel ürünlerimizin bir köşesi bulunmakta, bu tarihi kültürlerimizi yaşatmaya devam etmeliyiz” dedi.
