Malezya’nin eski ve en büyük çay üreticisi Boh Plantations ?irketinin sahibi ve Yönetim Kurulu Ba?kani Tristan Russell ve ?irketin Türk Genel Müdürü ve ayni zamanda Tristan Russell’in eni?tesi olan Mehmet Alguel’e birlikte Türk Çay sektörünü incelemek üzere Rize’ye geldi.

      Çaykur Genel Müdürü ?mdat Sütlüo?lu’nun konu?u olan BOH firmasinin yetkilileri ÇAYKUR’a ait Ara?tirma Müdürlü?ü laboratuarlarini, çay bahçelerini, 100.Yil Çay Paketleme Fabrikasi ve Cumhuriyet Çay Fabrikasini gezen Tristan Russell ÇAYKUR’U bekledi?inden çok farli buldu?unu belirtti. Russell ÇAYKUR’un çali?ma ?ekliniz oldukça ?a?irtici ve çok büyük ölçekli bir kurulu? oldu?unu söyledi. Russell; “Çay endüstrinizi ve özellikle ÇAYKUR’u bekledi?imden çok farkli buldum ve kesinlikle çok ?a?irdim. Çali?ma ?ekliniz oldukça ?a?irtici ve çok büyük ölçekli. ÇAYKUR’un sosyal açidan önemi çok büyük. Faaliyetlerinizin ne denli çok sayida insani ilgilendirdi?ini, bölgedeki 200 bin üreticinin geçiminin sizin ba?ariniza ba?li oldu?unu görmek gerçekten çok çarpici. Anladi?im kadariyla ÇAYKUR’un çay üretim boyutu kadar çok önemi bir sosyal boyutu da var. Çok sayida insanin istifade etti?i böyle bir sektörü korumakla ilgili globalle?me çabalariniz beni çok etkiledi.”

Çay tariminin yoksul ülkelerde çok dü?ük i?çilik maliyetleri ile yapildi?inin altini çizerek Türkiye’de ise ya?am standardinin yüksek oldu?u bununda maliyetle ilgili sorunlar ortaya çikartti?ini söyleyen BOH Plantations Yönetim Kurulu Ba?kani Tristan Russell; “Anladi?im kadariyla bölge insaninin ya?am standardi yüksek oldu?u için maliyetlerle ilgili sorunlariniz var. Bildi?iniz gibi çay yoksul ülkelerde geleneksel yöntemlerle üretilmektedir ve bu ülkelerdeki kullanilan i? gücü maliyeti çok dü?üktür. Buradaki ko?ullar çok farkli. Geli?mi?lik açisindan burasi adeta bir Avrupa ülkesi gibi.”

Sektördeki sikintilarin her iki ülkede de benzer oldu?unu söyleyen Russell ÇAYKUR Genel Müdürü ?mdat Sütlüo?lu’na misafirperverli?inden dolayi te?ekkür etti.  Ziyaretin çok verimli geçti?ini ayni probleme farkli açilardan yakla?arak fikir ali? veri?inde bulunduklarini söyledi; “Sektördeki sikintilarinizin benzerlerini biz de Avustralya’da ya?adik. Üretim ve pazarlama ile ilgili çok büyük sikintilarimiz oldu. Çünkü pazarda uluslararasi markalar daha çok tercih ediliyordu. Çok fazla miktarda üretim yaparak, üretim maliyetlerimizi dü?ürmeyi becerdik.  Ya? yaprak maliyetlerini de makine ile hasat yaparak dü?ürdük. Halen biz 1 kg ya? yapra?i 2 sente toplatirken siz 1 kg ya? yaprak satin almak için 75 sent ödüyorsunuz.  Bu çok büyük bir fark.

Bu gibi konularda ayni probleme farkli açilardan yakla?arak fikir ali? veri?inde bulunduk. Umarim yararli olmu?tur. Bu arada fabrikalarinizdan çok etkilendi?imi özellikle soldurma ünitenizi çok verimli ve çarpici buldu?umu ifade etmek isterim. Mümkün olan en az i?çilik ile son derece modern üretim yapiyorsunuz. Gerçekten çok etkileyici buldum.”

Ziyaretten dolayi memnun olduklarini belirten Çaykur Genel Müdürü ?mdat Sütlüo?lu firma yetkilileri ile uluslar arasi bir fuarda tani?tiklarini ve onlari Türkiye’ye davet ettiklerini söyledi. Sütlüo?lu; “Misafirlerimiz Malezya’nin en eski ve en büyük çay üreticisi. Uluslararasi bir fuarda tani?tik, Türk Çayini tanimak istediler onlari misafir ettik. Kar?ilikli bilgi ali?veri?inde bulunduk. Ziyaretleri her iki taraf içinde hayirli olmu?tur. Kendilerine te?ekkür ediyorum. “dedi.