Esin BAYRAK

İYİDERE: İyidere ilçesine bağlı Köşklü ve Çiftlik köyü ortak alanında yer alan tarihi pleki mağarasında pleki yapımını sürdüren tek usta kaldı.

      1700 li yıllara dayanan geçmişi ile tarihe ışık tutan Pleki mağarası yıllarca köylülerin ekmek kapası oldu. Halen tek ustası kalan ve pleki yapımını sürdüren 73 yaşındaki Mustafa Yılmaz “ Babadan bana kalan meslek, babam buraya gelerek pleki yapıyordu, mesleği ondan öğrendim, şu an tek usta ben kaldım, 85 yaşında bir usta daha var ve o evden çıkamıyor, benim ile birlikte bu meslek tarihe kavuşacak, benim gönlüm bu tarihi kültürün yaşatılması” dedi.

      Günde 2 tane yapıyorum

Zaman zaman boş zamanlarında Pleki mağarasına gelerek mağaranın içinden taş kestiğini belirten Mustafa Yılmaz “ Her taş pleki olmuyor, onu iyi seçmek lazım, Bizans dönemine kadar dayanan pleki mağarasının kesin tarihi bilinmiyor, ben dedemin burada çalıştığını babamdan duydum, tabii tarihi derinlikleri bilinmiyor, ancak bu mağara içine girdikçe 500 metre derinliklere kadar uzanan, içinde çeşitli kolların olduğu ve yıllarca köyümüzün ekmek kapısı olduğunu biliyorum, Rize de çay dan önce köylüler gurbete giderken bizim köy insanı burada çalışarak ekmek parasını kazanıyordu. Bu kültürün devam etmesini istiyorum” dedi.

        Öğretmeye hazırım

Kendisi ile birlikte pleki yapımının kaybolacağını belirten pleki ustası Mustafa Yılmaz “ Pleki de yapılan ekmek te yemekte ayrı bir tat verir, bunu bölge insanı çok iyi bilir, burada halen pleki yapmaktayım ve talepler oluyor. İnsanlar pleki ekmeğinin tadını iyi bilirler, 3-4 çeşit pleki yapmaktayım, bunların fiyatı 150 ile 300 TL arasında,  halen isteyenler oluyor” dedi.

    Kültürü yaşatmak istiyoruz

İyidere Kaymakamı Murat Akyüz ise tarihi pleki mağarasının bölgenin tek kültürel varlığı olduğunu belirterek “ Kültürü yaşatmak için gayretlerimiz var, Şu an Pleki yapan tek ustamız var, bu kültürü yaşatmak için bazı girişimlerimiz var, inşallah bu girişimler ile yeni ustalar yetiştiririz” dedi.

    Mete “ Tarihi yaşatmak istiyoruz”

İyidere Belediye Başkanı Saffet Mete Pleki mağarasının İyidere tarihine ışık tutan tek kültür eseri olduğunu belirterek “ Tarihimize ışık tutan tek yer Pleki mağaramız ve bu mağara 300 yılı aşkın süredir bu bölgedeki insanların tek geçim kaynağı idi, Çay in bölgemize gelmesi ile birlikte Pleki mağarası ilgi görmemeye başladı, bu kültür eserimizi yaşatmamız için Belediye olarak bazı tesisler yaptık” dedi.