Ezeli rekabet Rize’de çok eski yıllarda başladı. Henüz futbol sahalarında Rizespor ve Trabzonspor boy göstermemiş iken Trabzon’da ve Rize’de Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş futbol kulüplerine ilgi bir hayli fazla idi. Trabzonlular için gözde kulüp hemşerileri Naci Bastoncu'nun (Taka Naci) 1934-1947 yılları arasında yer aldığı Fenerbahçe idi. Rizeliler ise hemşerileri Beşiktaş’ın efsane yöneticileri Rize Pazarlı Patuli lakaplı Nazmi Ökten, Armatör Ziya Kalkavan ve Şenol Birol Gol sloganının yıldızı Şenol Birol’dan dolayı Beşiktaş’a ilgi duyuyorlardı. Şenol Birol daha sonra bu ilginin bir bölümünü transfer ile birlikte Fenerbahçe’ye taşıyordu. Yine Aspetli unutulmaz futbolcu Avni Kalkavan’ın Fenerbahçe’de yer alması ilgiyi artırıyordu.
EZELİ REKABETTE YEREL ÇEKİŞMELER
1950 / 60’lı yıllar Rize futbolunun en renkli yılları olarak anılır. 1936 yalında Fenerbahçe sempatizanı Rizelilerce kurulan Fener Gençlik Kulübü, 1948 yılında sarı kırmızı renkleriyle Galatasaray sempatizanı Rizeliler tarafından kurulan Güneşspor'un ardından 1950 yılında Beşiktaş sempatizanı Rizeliler tarafından Rize Beşiktaş Gençlik Kulübü kuruldu.
RİZE’DEKİ FENERBAHÇE: FENER GENÇLİK FUTBOL KULÜBÜ
Rize’nin en köklü spor yuvalarından biri olan Fener Gençlik 1936 yılında kuruldu. Renkleri, kolayca tahmin edebileceğiniz gibi Sarı-Lacivert olarak belirlenmişti. Dursun Ali Aslan’ın kuruculuğuna imza attığı kulüpte, değişik dönemlerde Bahattin Coşkun, Kemal Vardal, Recep Ali Kulak, Recep Ali Muratoğlu ve Muzaffer Demiralp gibi, Rize sporunda iz bırakmış yöneticiler görev yürüttü. Aynı zamanda Beden Eğitimi öğretmeni de olan Recep Kulak, usta bir futbol teorisyeni olarak 1960 ve 70’li yıllarda Türk futbolunda da parlamış Şenol Birol ve Yavuz Şimşek gibi iki milli futbolcunun yetişmesinde önemli pay sahibi olmuştu. Ayrıca Rize’nin renkli simalarından Dursun Kazmaz’ın oğlu Vural Kazmaz gerek futbolu gerek kişiliği ile takım içinde saygın bir konuma sahipti.
ALİ BABA SAHAYA YUMRUK HAVAYA
Yine, Rizespor’da kulüp başkanlığı yapan Ali Baba Çillioğlu’nun da, bir zamanlar Fener Gençlik’in sarı-lacivertli formasını sırtına geçirip top koşturduğunu belirtmemiz gerek. 1967/68 sezonunda Fenerbahçe’de top koşturan Yakup Kazdal da, Fener Gençlik yuvasından yetişen ve futbolumuza malolan bir yetenek olarak anılmalıdır. Ayrıca, Samsunspor formasını giyerek, yeteneklerini daha geniş platformlarda sergileme şansı bulan Sami Tali da, 1958 yılında Fener Gençlik Kulübü’nde futbola başlamış ve üstün futbol hüneriyle sivrilip, Sarı-Lacivertli yuvanın gurur kaynağı olmuş bir evladıdır.
BİZİ OYUNA GETİRDİNİZ
TÜRKİYE’DE AKLA ÖNCE ATATÜRK SONRA LEFTER GELİR
30 Haziran 1959 günü, Rize’de heyecan kasırgası yaşatan bir büyük futbol olayı gerçekleşmişti. Türk futbolunun efsanelerinden Lefter Küçükandonyadis’in de Rize ekibi adına forma giydiği karşılaşmada Fener Gençlik, İran Üniversiteliler Karmasını göz kamaştırıcı bir oyunla 2-0 mağlup etmeyi başarmıştı. İranlı konuklar, bu maçta Fener Gençlik’in yanı sıra, Lefter gibi bir futbol devine karşı oynamanın şaşkınlığını da yaşamışlardı. Maçtan sonra duygularını dile getiren İranlı futbolcular, “Bizde Türkiye denince akla önce Atatürk, sonra Lefter gelir. Siz bizi oyuna getirdiniz!..” demekten kendilerini alamamıştı.
RİZE’Kİ GALATASARAY: GÜNEŞSPOR
Türk Futbolunun ilk dönemlerinde ‘Güneş’, pek çok ilimizde çok sevilen bir kulüp ismi olarak benimsenmiş, bu adla pek çok spor yuvası sporumuza hizmet vermiştir. Rize Güneşspor 1 Nisan 1948 Tarihinde kuruldu. Kurucusu ve Başkanı Şemsettin Çepni, Rize’nin ilk futbolcularındandı. ‘Futbolun Cörçil’i’ olarak da nitelenen Çepni, bir dönem Beden Terbiyesi İl Müdürlüğü görevini de yürütmüştü. Sözünün eri, mert ve saygın kişiliğinden dolayı Şemsettin Hoca diye anılırdı. Güneş Matbaası ve Güneş Gazetesinin sahibiydi.
YILDIZLAR TOPLULUĞU
1949 yılından başlamak üzere Mehmet Salih Şamlı, uzun yıllar Güneşspor’un kalesini koruyarak, kulübün simge isimlerinden biri oldu. Ablası Rize’ye tayin olan Yavuz Şimşek (1963), Güneşspor’daki yöneticilerin dikkatini çekiyordu. Güneşspor’la ilk sezonunda Rize Lig şampiyonluğunu elde ediyordu. Şenol Birol’un yanısıra, Manchester Fatihi olarak da ünlenen, Fenerbahçe’nin eski kalecilerinden Yavuz Şimşek’in takımdan yetişmeleri, Güneşspor için sürekli bir gurur kaynağı olmuştu. Ayrıca Beykoz’da da top koşturmuş olan Ayvaz Aga Recep Ali Ayvaz Güneşspor patentli idi. Ayrıca siyaset dünyasının renkli ismi Gümrük ve Tekel Eski Bakanı Tuncay Mataracı ile Rizespor iki kurucusu Muharrem Kürkçü ve Atıf Taviloğlu Güneşspor formasını başarı ile taşımışlardı.
YAVUZ ŞİMŞEK, ŞENOL BİROL GÜNEŞSPOR’DA YETİŞTİ
Fenerbahçe’nin eski kalecilerinden Manchester Fatihi Yavuz Şimşek bir şemsiye karşılığında Güneşspor’a transfer olmuştu. Kaleci Yavuz Şimşek’in de kırık parmakla kalesini koruduğu Güneşspor’un Türkiye Amatör Lig Şampiyonası’nda grup birinciliğinin ardından çeyrek final oynaması, Rize Futbolu için unutulmaz bir sevinç kaynağı olmuştu. Yavuz Şimşek’in Güneşspor macerası yıllar sonra Radikal Gazetesi’nin 25.09.2001 tarihli futbol ekinde,” İlk transfer Rize Güneşspor’a. Karşılığı ne yatacak yer ve bir şemsiye. Hep yağmur yağardı Rize’ye. Hep yağardı” şeklinde yer almış.
ŞEMSİ HOCA’DAN UNUTULMAZ VEFAKÂRLIK
Kuruluşu ile Rize futboluna hareket getiren Güneşspor, aynı dönemde 6 takımın katılımı ile yerel lig maçlarının renkli bir havaya bürünmesine de olanak sundu. Güneşspor, kulüp ileri gelenlerinin büyük fedakarlıkları sonucu deniz kenarında mükemmel bir lokale de kavuşmasıyla, gerçek anlamda bir çekici güç oldu. Rize ileri gelenleri ve çok kalabalık bir taraftar kitlesinin hazır bulunduğu bir törenle 21 Nisan 1958’de işletmeye açılan lokal, kulübe bir gelir kaynağı da oluşturdu. 1968 yılında Rizespor profosyonelliği seçince Şemsettin Çepni gözü gibi baktığı kulübünü bir kalemde kapatıyor ve kulübünü Rizespor’ devrediyordu. Kendisi de Rizespor’un kurucuları arasında yerini alıyordu.
VE HUZURLARINIZDA RİZE BEŞİKTAL FUTBOL KULÜBÜ
13 Mart 1950 tarihinde Beşiktaş sempatizanı Rizeliler tarafından kurulan Rize Beşiktaş Gençlik Kulübü ile Rize futbolu daha bir hız kazanıyor, futbol artık Rizelilerin vazgeçilmezi oluyordu. Kurucuları Nusret Biber, İhsan Tatoğlu, Esat Tuzcu, Hulusi Tuzcu, İrfan Bilgin ve Mahmut Tuzcu olarak tarihte yerlerini alırken ilk başkanlık görevi Nusret Biber'e veriliyordu. Kulüpte sırasıyla Nusret Biber, İrfan Bilgin, İhsan Tatoğlu, Esat Tuzcu, Cevdet Akgül ve İsmet Hacıgencağaoğlu başkanlık görevini yerine getiriyordu.
TAPUCU İRFAN’IN HİZMETİ ÇOKTU
Kuruculardan Tapucu İrfan Bilgin’in spor geçmişi bir destan. Sporculuk, hakemlik ve yöneticilik, federasyon görevlisi, bölge müdürlüğü alanlarında Rize iline hizmetleri olmuştur. Bilgin, futbola Halkspor’da başladı. Üç sene Trabzon İdman Gücü’nde oynadı. İstiklal Lisesi’nde okurken Beşiktaş Kulübünün özel karşılaşmalarında Şeref ve Hakkı ile birlikte antrenmanlara çıktı. Askerde Erzurum Demirspor’da üç sene, dönüşte Trabzon İdman Gücü’nde bir sene futbol oynadı. Rize’ye döndüğünde Rize Beşiktaş Kulübünün kuruluşunda yer aldı..
Fatih Sultan KAR / İST.
