Şevki DERECİ
Soğuk hava dalgasıyla kar yağışının giderek daha fazla görülmeye başladığı ülkemizde gece ve gündüz sıcaklıkları arasındaki farklar artmaya ve özellikle akşamları daha çok soba yakılmaya başlandı. Sobaların yanlış kullanımı nedeniyle, gazetelerin 3. Sayfalarında karbon monoksit zehirlenmesi haberleri de, ne yazık ki daha sık görülür hale geldi.
Yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri kış aylarında ve özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen “lodos” nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlenmektedir.
Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması gibi nedenlerle meydana gelir.
Karbon monoksit zehirlenmelerinin baş ağrısı, bulantı, baş dönmesi gibi belirtileri vardır ancak aynı zamanda uykuya sebep olduğu için bu belirtiler çoğunlukla fark edilememektedir.
Alınması Gereken Tedbirler:
- Kullanılan her türlü ısıtma cihazı ve şofbenlerin kalite belgesi ve garanti sürelerine dikkat edilmeli
- Bacalar mutlaka düzenli olarak temizletilmeli, eski borular kullanılmamalı
- Baca giderlerinin duvardan yatay olarak değil çatıdan dikey olarak çıkmalı
- Lodoslu havalarda baca gideri nizami olsa bile soba ve ısıtıcı yakılmamalı
- Aspiratör, kombi, şofben aynı bacaya bağlanmamalı
- Sobalar aşırı doldurulmamalı, sobanın yandığı odada uyunmamalı
- Isıtıcılar uyumadan önce mutlaka söndürülmeli
- Sobe ve şofbenlerin bulunduğu alanlar sık sık havalandırılmalı
- Mutlaka menfez takılmalı, menfezler kesinlikle kapatılmamalı.