Rize’nin tarihinde yer alan kemer köprülerimiz tarih boyunca bazen gür, bazen sessiz, bazen de büyüklerimizin balık tutmak için zaman ayırdığı akarsularımızı sizlere tanıtacağız.
RİZE: Turizm merkezi olma yolunda ilerleyen Rize’mizin tarihi yerleri ile tüm güzelliklerini tanıtmaya devam ediyoruz.
Rize denince akla ilk gelen çay hiç kuşkusuz bölgenin en önemli ürünü, bununla birlikte tabii güzelliklerimiz, tarihi yerlerimiz, yaylalar ve doğal güzelliklerimizi yazmaya devam ediyoruz.
Tunca Köprüsü: Ardeşen ilçesinden yaklaşık 25 km mesafede bulunan Tunca Beldesi’ne ait yerleşim merkezinde yer alan patika yol ile ulaşılır. Tunca Deresi üzerinde kurulu olan köprü yuvarlak ve tek gözlü olup, köprünün korkulukları ve kemeri kesme taştan, diğer kısımları ise moloz taşlardan yapılmadır. Belde de ayrıca Tunca Deresi’ne bağlı Beyaz su Deresi üzerinde kurulu olan diğer köprü yaklaşık 60 metre mesafede olup, köprünün doğu ve batı ekseninde yüksek kayalıklar bulunmakta. Yuvarlak kemerli ve tek gözlü olan köprü tarihe ışık tutan köprülerden bazıları.
Yukarı Durak Köyü Köprüsü: Ardeşen ili Yukarı durak Köyü Köprüsü 18 inci yüz yıllarda Yaboğlu Dursun tarafından yaptırıldı. Köprü Yenice Mahallesi yolu ile Dereiçi merkez mahallenin yolunu birbirine bağlar. Yine Ardeşen ilçesinde Kulaber( Aşağı durak ) Köprüsü, Tunca yolu üzerinde Seslikaya Köprüsü, Köprüköy Köprüsü yer almaktadır.
Şenyuva Köprüsü: Rize coğrafyasının vazgeçilmez unsurlarından olan köprülerin en eskisi Şenyuva Köyü’nde bulunmakta. Hicret 1107 miladı 1696 tarihini göstermekte. Fırtına Deresi üzerinde yapılan köprü yörenin en eski köprüsü olarak bilinmekte. Yuvarlak kemerli ve tek gözlü olan tarihi köprünün tarihte İpek Yolu yolcuları için kullanıldığı bilinmekte.
Kale-Hala köprüsü: Ç.Hemşin ilçesinde çok sayıda tarihi köprü bulunmakta bunlar arasında Göroluk, Ç.Hemşin Merkez 1,Kadiköy( Örenkit),Kavak, Mikron, Yukarı Şimşirli, Çat,Makrevis (Konaklar)Ortan, Kaleköy gibi köprüler yer almakta, tarihi eski köprülerden olan Kale- Hala köprüsü 18 inci yüzyılın sonlarında Ballıoğlu Mehmet Usta’ya kesme taş ve molozlardan yaptırıldı.
Kaptanpaşa Köprüsü: Çayeli ilçesi Kaptanpaşa yolunda 20 inci kilometrede bulunan köprü Yeşiltepe yol ayrımında bulunmakta. Tarihi köprünün ne zaman kim tarafından yapıldığı bilinmemekte.
Çağlayan Köprüsü:Fındıklı ilçesi Çağlayan Köyü yolu üzerinde yer alan köprü ilçe merkezine 10 km mesafede bulunmakta diğer köprüler gibi aynı mimarı özellikler kullanıldı. Gürsü Köyü Köprü’sü ise aynı mimaride olup ilçe merkezine 6 km mesafededir.
Güneysu Görgen Köyü Köprüsü: Güneysu ilçesi merkezine 4-5 km mesafede bulunan Gürgen Köyü’nde bulunan köprü Kangel Deresi üzerinde kuruludur.
TARİHİ PİLEKİ MAĞARASI: İyidere ilçesi Çiftlik ve Köşklü Köyü arasında yer alan Tarihi Pileki Mağarası 150 yıl bölge insanının ekmek kapası oldu. Köşklü ve Çiftlik Köyü halkı çay tarımının başlamasından önce tek geçim kaynağı olarak gördükleri pileki mağarasında kayaları oyarak ekmek pişirme kapı olan Taş pileki yapıyorlardı. 1,5 asır süren köylülerin ekmek kapısı olan pileki mağarası bugün turizme açılırken, yıllarca yapılan pilekiler neticesinde pileki mağarasının bir rivayetlere göre uzunluğu 500 metreyi geçmekte. Dağın altında kayaların yontularak pileki’ye dönüştürülmesi sonucu köylüler pileki yapımı için seçilen yumuşak kayaların olduğu yöne doğru çalışmaya devam ettiler. Köyde iki pileki mağarasının olduğu ancak birinin turizme açıldığı belirtildi.
Mağara boşaltıldı: Yıllarca yapılan pilekilerden oluşan hafriyat halk dili ile( Şima) turizm bakanlığı ve İyidere kaymakamlığının girişimleri ile mağara içinde oluşan hafriyatlar boşaltıldı. Mağara içinde oluşan pileki taşı alımından oluşan kuyular sular ile doldu. Su içinde yapılan elektrik tesisatları ile mağara içine ayrı bir güzellik verdi. Yapılan çalışmalar sonucunda mağara turistlerin hizmetine açıldı.
pileki mağarası Trabzon sınırından girdikten sonra 1,5 km Rize istikamete gelinip sağ tarafta heykeli oluşturulan pileki görselinin ardından 4 km mesafede bulunmakta. Yaz kış turizme açık olan pileki mağarasının yanında yöresel yemekleri bulmak mümkün.
AKARSULAR:
İYİDERE: Rize’de büyük sınıfında sayılabilecek 7 dere bulunmakta. İyidere Deresi olarak bilinen ve Ovit Dağı’ndan İyidere’ye uzanan dere üzerinde birçok Hes inşaatı yapıldı. Bir tarafı Trabzon’a dayanan diğer tarafı Rize olan İyidere deresi Trabzon ile Rize sınırı olarak bilinmekte. İki ilin ortasından geçen dere tarihte birçok sel ve heyelana neden oldu. Dere yatağının ıslah edilmesinin ardından bugün dere havzası son derece gelişmeye açıldı. İyidere Deresi’nin denize döküldüğü yerde lojistik üst yapımı için çalışmalar sürüyor.
Engindere: Rize ile Gündoğdu arasından akan bir kolu Andan’a bağlı olan diğer kolu ise Güneysu Kibledağ’dan gelen Engindere Zincirliköprü Köyü’nde birleşerek yaklaşık 500 metre birleşmenin ardından denize dökülmekte. Zaman zaman taşkınlık yaparak bölgede korkulu anlar yaşatan Engindere tarih boyu birçok can aldı. Üzerinde HES’ler kurulan Engindere, yapılan düzenlemelerle koruma altına alındı.
Çayeli Deresi( Madenli): Çataldere ve Kaçkarlar’ın eteklerinden doğarak yaklaşık 60 kmlik yol kat ettikten sonra Çayeli’nden denize dökülen Çayeli Kaptanpaşa Deresi, Rize’nin önemli derelerinden biri, zaman zaman sel felaketlerinin yaşandığı bölgede DSİ tarafından yapılan korumalar dereyi kontrol altına aldı. Dere üzerinde madenli beldesi bulunmakta.
Hemşin Deresi: Hemşin ilçesinin dağarından doğarak Pazar ilçesinden denize dökülen Hemşin Deresi Rize’nin önemli akarsularından biri, dere yatağı boyunca çeşitli sanayi kuruluşları ve yerleşim yerlerinin oluştuğu Hemşin Deresi taşkınlıklar ile birlikte zaman zaman tehlikeli olmakta.
Fırtına Deresi: Rize’nin en önemli derelerinden biri olan Fırtına Deresi boyunca birçok tesise rastlamak mümkün. Rize turizmi için önemli olan derelerden biri, Kaçkar Dağları’nda eriyen kar sularının 100 kilometrelik yol boyunca engelleri aşarak Ardeşen”den denize ulaştığı yer. Ç.Hemşin ilçesi girişinden Ayder ve Zil Kale Dereleri’nin birleştiği alana kadar çeşitli tesisler kuruldu. Sit alanı olan Fırtına Deresi HES’lerden nasibini alamadı. Pullu alabalık ve çeşitli tarihi eserleri dere üzerinde görmek mümkün.
Fındıklı Deresi: Fındıklı ilçesinde giriş ve çıkışta olmak üzere iki dere bulunmakta, Arılı Deresi aşırı yağışlar ile ilçeyi zaman zaman tehdit etmekte, dere üzerinde yapılmak istenen HES’lere bölge halkı tepki koyarak HES inşaatlarını durdurdu. İlçenin çıkışında bulunan Fındıklı Deresi ise Kaçkar eteklerinden doğarak denize ulaşan Rize’nin büyük akarsularından biri konumunda.
YARIN: KONAK VE ŞELALELER
