Kenan AKYÜZ
Türkiye, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6'lık iki büyük deprem ile Dünya tarihinin en büyük felaketlerinden birisini yaşarken tüm vatandaşlarımız ve tüm kurumlarımız tek yürek olarak yapmış olduğu yardımlar ile devletinin ve milletinin yanında olmaya çalışıyor.
Asrın Felaketi nedeni ile geçtiğimiz günlerde birçok televizyon kanalının ortak yayını ile ‘’TEKYÜREK’’ yardım kampanyası düzenlendi. Türkiye’nin ileri gelen işadamları, kurumları, spor dünyasından önemli isimler gerçekleştirilen kampanyada canlı yayına bağlanarak yüklü miktarda yardımlarda bulundu.
Türkiye’nin ileri gelen kurumlarının bu denli yüksek rakamlar ile yardım kampanyasına katılması halk arasında farklı tartışmaları da beraberinde getirdi;
‘’Kurumlar yaptıkları bağışları vergilerinden düşecek.’’, ‘’İş adamları zaten vergi olarak ödeyecekleri rakamları bağış olarak gerçekleştirdi. Bir de reklamlarını yaptılar.’’
Aslında durum tam olarak bu şekilde değil. Yani bu yardımların tamamının ‘’VERGİDEN DÜŞÜLMESİ SÖZKONUSU DEĞİL.’’ Söz konusu olan matrahtan düşülmesidir.
Konu ile ilgili detaylı açıklama Rize Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası tarafından yapıldı.
Rize Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Mevzuat İzleme Komisyonu’nun hazırlamış olduğu örneklenmiş açıklama ile ‘’Zaten devlete ödeyecekleri vergi ile çıkıp şov yapıyorlar’’ şeklindeki algının gerçeği yansıtmadığı gözler önüne serilmiş oldu.
Nakdi Bağışa Yönelik Açıklama: ‘’150.000 TL’lik Bağış İçin Sadece 30.000TL İndirim Söz Konusu Olabilir’’
Örnek 1 : (X) Ltd.Şti’ nin 2023 yılı kârı 500.000 TL olsun ve bu şirket ‘’Türkiye Kızılay Derneğine’’ 100.000 TL ve ‘AFAD’a’’ 50.000 TL olmak üzere toplamda 150.000 TL makbuz karşılığı banka hesaplarına nakdi bağış yapmıştır. Örnekte verilen kâr: 500.000 TL – 150.000 TL (Hem Kızılay’a hem de Yeşilay’a yapılan bağış toplamı) = 350.000 TL Kalan matrah üzerinden vergi hesaplanıp ödenmiş olacaktır. Buda firmaya yapmış olduğu bağıştan dolayı 30.000 TL vergi indirimi avantajı sağlamış olacaktır. olmasına dikkat edilmesinde fayda vardır.
Ayni Bağışa Yönelik Açıklama: ‘’ 400.000 TL’lik Bağış İçin Sadece 10.000TL İndirim Söz Konusu Olabilir’’
(Nakit dışında her türlü ürün ve mal ile yapılan bağışlardır.) Örnek 2 : (X) Ltd.Şti’ nin 2023 yılı kârı 1.000.000 TL olsun ve bu şirket ‘’Türkiye kızılay Derneğine’’ 250.000 TL ve ‘’Türkiye Yeşilay Cemiyetine’’ 150.000 TL olmak üzere toplamda 400.000 TL bedelsiz olarak ayni bağış ve yardımda bulunmuştur. Örnekte verilen kâr: 1.000.000 TL x % 5 = 50.000 TL ancak firmanın yapmış olduğu ayni bağış ve yardım toplamı 400.000 TL dir. Bu durumda firma 400.000 TL nin sadece 50.000 TL sini kârından yani matrahından indirim konusu yapabilir. Geriye Kalan 350.000 TL kanunen Kabul edilmeyen gider niteliğinde olup bu tutarı matrahtan indirim konusu yapamaz. Burada bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisna edilmiştir. Bedelsiz olarak yapılan telim ve hizmetlerle ilgili herhangi bir alt ya da üst sınır yoktur. Bu kapsamda yapılan ayni bağışların tamamı, bağışa konu malların içeriğine ve ilgili kurumlarca teslim alındığına ilişkin belge düzenlenmesi kaydıyla, indirim konusu yapılabilecektir. Yine söz konusu kapsamda yapılan bağış ve yardımlarda KDV hesaplanmayacak ve bağışa konu mallara ilişkin yüklenilen KDV’ler de işletmeler tarafından indirim konusu yapılabilecektir. Kızılay’a ve AFAD’a yapılacak nakdi bağışların %100 ü eğer bağışı yapanın yeterli kârı yani matrahı varsa söz konusu olabilmektedir. Burada yeterli kârı yoksa ilgili bağış sonraki seneye devretmez. Aynı şekilde bu iki kuruma yapılacak ayni bağış ve yardımlar da ise bu tutar bağışı yapan firmanın kârının % 5’ini aşmamak üzere kurum kazancından indirim konusu yapabilecektir
